Merhaba. öncelikle sayfanızı çok başarılı bulduğumu ve zevkle takip ettiğimi söylemeliyim. Benim söyle bir sorum olacak. Mesleğe henüz yeni başlamış biri olarak el becerisinin en önemli şey olduğunu fark ettim. Özellikle damar yolu açma, kan alma vs gibi konularda. Bunlar benim en zorlandığım konular oldu,bu tür el becerilerim henüz gelişmediğinden kendimi başarısız diye değerlendirmeme neden oluyor, hastalarıma yardımcı olamıyormuşum gibi hissettiriyor ve bu beni çok üzüyor cidden böyle bir durum varken nasıl hareket etmeliyim elimi nasıl geliştirebilir,bu kriz anlarından nasıl kurtulabilirim? Şimdiden cevabınız için teşekkür ediyorum.
Böyle bir yorum gelmiş. Aslında çok mutlu oldum meslektaşlarımızın takip etmesine ve sorunlarını çekinmeden sorabilmesine. Ben yazar olarak mükemmel bir hemşire değilim tabi ki, ancak sizden gelen sorulara yönelik meslektaşlarımla görüşüyor bazen makaleler okuyorum.
Bu soru meslek deneyimi olan insanlar ile konuşmaya itti beni. Mesleğinin en az 20. yılında olan meslektaşlarımla konuştum. Tabi arada da yeni başlayan meslektaşlarıma aynı sorunu yaşayıp yaşamadıklarını da konuştuk.
Yazımı hazırlamam bu yüzden gecikti biraz, şimdi görüştüğüm insanlardan aldığım bilgiler ve kendi deneyimlerimi birleştirip sizlere bu yazıyı hazırladım. Umarım beğenirsiniz.
Damar yolu açmak, kan almak hemşirelik mesleğinin sanki olmaz ise olmazı. Teknik bilginin yanı sıra el becerisi gerektirmesi deneyimlemeden oturmayacak bir işlem olmasına neden oluyor.
Okul hayatımızda deneyimleme fırsatımızın az olduğu bu ve benzeri beceriler iş hayatına yeni başlayan herkes için aslında korkulan bir girişim.
Bu korkuyu kimimiz hızlı bir şekilde yeneriz kimimiz de takılır kalırız. Bunun büyük nedenlerinden biri hasta yakınlarımız malesef.
Hasta yakınları eğer damar yolu olmaz ise tepkileri genellikle ters oluyor, bizi daha çok üzüyor ve kendimize olan güvenimizi sarsıyor.
İşin gerçeği hasta ve yakını konumunda olanlar da yakınlarının acı çekmesini istemeyerek tepki verseler de abartan insanlar hayli fazla.
Bazı hasta yakınları da var ki o kadar saygılıdırlar ki, istersiniz hemen olsun ama olmaz aksilik bu ya hasta ve yakınlarındaki naiflik sizi gene üzer bu kez bu kadar naif insanların damar yolunu neden bulamadım diye kendi kendinize üzülürsünüz.
Özellikle yaşlı ve çocuk hastalar hatta obez hastalar bu konuda çok zorlandığımız hastalardır.
Yaşlı ve obez hastalarda damar yolu açmak konulu bir miktar ipucu dolu yazımızı okuyabilirsiniz.
Çocuk hemşireleri için pratik ipuçları yazımızda size bazı bilgiler verecektir.
Peki nasıl olacak bu damar yolu açma psikolojisi.
Aslında hepimiz nasıl açılacağını biliyoruz ama deneyim gerekiyor bazen. Öncelikle kendinize güvenin.
Her damar yolu tek seferde açılamaz
Damar yolu açmak veya kan almak ne kadar deneyimli olursanız olun tek seferde olmayabilir. Hatta ikinci üçüncü seferler olur, daha ileri giderek kafatasından damar yolu açma veya intraosseöz yol bile geliştirilmiş bu konuda.
Daha detaylı bilgi bu yazımızda var. İntravenöz erişimler.
Bu konuda kendinize tek seferde açacağım diye zorlamayın, rahat olun.
Hasta ve yakınını bilgilendirin
Bir diğer konu hasta ve yakınlarının bilgilendirilmesidir. Yapacağınız işlemi anlatın. Ket takacağım size diye değil de daha anlaşılır olun..
Örneğin bazı tahlillerin yapılabilmesi için sizden kan alacağım. Tedavinizin devamı serum alarak olacak, serum alabilmeniz için size damar yolu açacağım. Bu intraket ile damarınıza girecek ve metal kısmı çıkarıp plastik ucunu damara sabitleyeceğim. gibi detaylı açıklayın.
Bu açıklamaları yaparken de olası ihtimalleri ekleyin. Ben tek seferde yapmaya çalışacağım ama bazen tek seferde olmayabiliyor, belki deneyimlemişsinizdir. Siz rahat olun ben de rahat olayım, bu şekilde daha kolay yapabiliriz diyebilirsiniz.
Çok fazla damarda kalmayın
Ne demek bu, bazı meslektaşlarımız tek seferde damara girebilmek için ket ucuna kan gelmesede geri çıkmaz, küçük hareketler ile damarı bulmaya çalışır. Bu elbette olabilir ancak ikinci seferde net bir pozisyon var ise bunu deneyin körlemesine deneme yapmayın ve üçüncü dördüncü sefer çıkmadan başka yöne girmeyin.
Bu damar yolu olsa dahi, damar çeperindeki zedelenmeye bağlı doku içi kanamaya ve morarmaya neden olacaktır. Hatta bazı damar dışına çıkmaması gereken ilaçlar verilecekse eğer doku hasarına dahi neden olabilir.
Bu yüzden eğer olmadı ise çıkın ve olmadığını belirtin. Bu sayede hastanın canı daha çok yanmayacak ve olası komplikasyonlarda önlenmiş olacak.
Durumu anlatın
Hasta ve yakınları ile bu süreçte sürekli konuşun. Olmadı demekten çekinmeyin. Olmadı yada bu damar yolu sağlıklı olmaz tekrar deneyelim daha sağlıklı bir yol açalım diyebilirsiniz.
Neden olmadığını anlatırken hastayı suçlamayın; örneğin kolunu çektin, kımıldadın, sakin durmadın gibi hastayı suçlayan cümlelerden kaçının. Öyle olsa dahi dile getirmeyin. Profesyonel olun.
Olmadığında kendinizi başarısız hissetmeyin, aksine profesyönel olduğunuzu düşünün ve doğru olanın bu olduğunu savunun. Kendinize bir işi yarım yapmaktansa tam yaptım diyebilirsiniz.
İncelemeyi uzun tutun
Ketinizi açmadan önce hastanın damarlarına iyice bakın, acele etmeyin. İki kol ve el üstlerine dikkatlice bakıp en doğru ve dolgun damarı bulun. Acele ederseniz gördüğünüz ilk damara girişim yaparsanız hata olasılığınız yüksek olur.
İlk deneyimler
İlk deneyimlerinizi yapıyor ve yeni başlamış biri iseniz. Daha sakin, ağrısı az olan, aciliyeti az olan kişiler üzerinden gidin. Heyecanlı, ağrılı ve o an sinirli olan hastalar sizi daha çok gerer ve başarı şansınız azalır.
Öncelikle sakin insanlar ile deneyim kazanın.
Çalışma alanınızı temiz tutun
Çalışma alanınızın temizliği önemlidir. Temiz bir ortam, eldiven giymek, sedye örtüsünün yeni olması, pamuk kullanışınız gibi işlemler sizin profesyonelliğinizi gösterir. Hasta ve yakınlarıbnın bu durum karşısında size olan güvenleri ve saygıları artar. Buda sizi rahatlatır.
Özet
Tek seferde her zaman damar yolu veya kan alma işlemi olmaz. Sakin olun. Kendinize güvenin ve hasta ve yakınlarının da size güvenmesini sağlayın.
Temiz çalışın.
Kendinize güvenin.
Hasta ve yakınları ile işlem hakkında konuşun.
Olmadı ise hemen çıkın, açıklama yapın ve yeniden deneyin.
Çok gergin ortamlar oluştuğunda bir başka arkadaşıma yönlendireyim sizi diyebilin ve yönlendirin.
Hepinize iyi çalışmalar.
Kendinize damar bulan ışık alabilirsiniz:)
Bu yazıları okuyun........
Hemşireler için kan alma rehberi
Damar yolu açmak geniş bilgi
Öfkeli hastalar ile baş etmek
