Aşağıdakiler, bu temel hemşirelik becerisine hakim olmak isteyen hemşireler için en iyi  intravenöz veya damar yolu açma ipuçları ve püf noktalarıdır . İntravenöz (IV) yerleştirme , bir hemşirenin öğreneceği temel becerilerden biri olabilir, ancak uygulama ve bunu yapma konusunda güven duymamanız durumunda ustalaşmak en zor olanlardan biri olabilir. İyi damar yolu açanların çoğu, sürekli pratik ve bu alanda bol miktarda deneyimle yeteneklerini kazanmıştır.

İntravenöz kateter yerleştirme şeklinizi birçok faktör etkileyebilir, ancak bunları kontrol etmeniz ve rahatınız için geliştirmeniz gerekir. Hâlâ sahip olmadığınız hemşirelik becerilerine asla acele etmeyin veya sadece hedeflerinize ulaşmak için bir kısayol kullanmayın. Bu intravenöz tedavi ipuçları ile birlikte , hemşirelik uygulamaları doğru, kesin olmalı ve sadece beyin tarafından değil, özellikle de kalp tarafından öğrenilmelidir .

Damar yolu

Yeni Başlayanlar için Damar yolu İpuçları

Hazırlık ipuçları ve püf noktaları:

1. Sakin olun ve hazırlıklı olun. Damar yolunu bir denemede bulmak hemşirenin hazırlığına ve yeteneğine bağlı olacaktır. Sizin veya hastanızın sinirlendiği veya acele edilmiş bir prosedür muhtemelen başarısızlıkla sonuçlanacaktır. İşlemi hastaya açıklayarak kaygıyı hafifletin ve IV tedavisi ile hastanın geçmiş korkularını belirleyin. Vazokonstriksiyonu önlemek için hastanın rahat ve yeterince sıcak olduğundan emin olun.


2. Güven verin. Kendinize inanın ve ne yaptığınızı bildiğinizi hastaya göstererek güven verin. Tabii ki hasta sizin güveninizi anlayacak ve teşvik edilecektir.


3. İğne fobisi için değerlendirme yapın . İğne fobisi, önceki damar yolu deneyimlerinin bir sonucu olarak bir yanıttır. Semptomlar, taşikardi ve hipertansiyonu içerir .

Damar yolu takma sırasında bradikardi ve solgunluk, terleme ve senkop belirtileri ile kan basıncında bir düşüş de meydana gelebilir. Hastayı yatıştırıcı bir tonla güvence altına alın, hastayı eğitin, kullanımdan önce son dakikaya kadar iğneleri gözden uzak tutun ve topikal anestezik kullanımı iğne fobisini yönetmeye yardımcı olabilir.


4. Enfeksiyon kontrol önlemlerine uyun .  Hastaya kanül takarken eldiven kullanın. İntravenöz yerleştirme invaziv bir prosedürdür ve aseptik teknik ve uygun enfeksiyon kontrol önlemleri gerektirir. Bölgedeki mikroorganizmaları en aza indirmek ve seçilen veni daha net bir şekilde görselleştirmek için bölgeyi bir alkollü pamukla silin.


5. Damarı değerlendirin. Bir hastanın damarına bir iğne yerleştirmeden önce durumunu değerlendirmelisiniz. İyi nemlendirilmiş bir kişinin sağlam, esnek ve kolay ulaşılabilir damarları vardır. İyi hidratlanmış damarlar kabarıktır, bu da onları yerleştirmek için doğru uyum sağlar.

Bazı hastalar intravenöz tedaviye ihtiyaç duyarlar, ancak susuz kalırlar, bu nedenle tek seferde damara girmek bir zorluktur. Damarın yaralanmasını önlemek için, her zaman önce zayıf olmayan bir damar hedeflediğinizi değerlendirin. Acele etmeyin. Aşağıdaki ipuçları bu konuda size yardımcı olabilir.


6. Bakmaktan ziyade hissedin. Uygun bir damar göremiyorsanız, parmaklarınıza gözlerinizden daha fazla güvenin. Aynı zamanda kendinizi uygun bir damarla tanıştırmak için mükemmel bir fırsattır. Bir tendon bir damar gibi hissedebilir, ancak bir dizi hareketle palpe etmek bunun olmadığını kanıtlayabilir.


7. Hastanıza sorun. Hasta önceki IV öyküsüne göre hangi damarların uygun olduğunu daha iyi bilebilir.


8. Uygun bir kanül boyutu kullanın. İğneyi ve kanül mastarını hastanın damarının büyüklüğüyle eşleştirin. İğnenizden daha küçük olan bir damara girebilirsiniz, ancak yaralanır ve iğne daha büyük olduğu için patlar.


9. Kullanımı düşünün. Kanülünüzü seçerken gereken infüzyon tipini göz önünde bulundurun. Daha küçük ölçüleri olan iğneler kan transfüzyonu ve parenteral beslenmeyi karşılayamaz. Büyük çaplı lümenler daha küçük bir çaptan daha yüksek bir sıvı oranına izin vererek daha yüksek çözelti veya ilaç konsantrasyonunun uygulanmasına izin verir .


10. Önce baskın olmayan elinize takın. Öncelikle baskın olmayan ele takmayı düşünün, böylece hasta baskın eli kullanarak basit işlevleri yerine getirebilir. Bununla birlikte, baskın olmayan el üzerine yerleştirilmek üzere uygun bir yer veya damar bulamazsanız, baskın el ile devam edin.

Damar Seçimi 

Bu bölümde, aşağıdaki IV tedavi ipuçları ve püf noktaları en iyi damar bölgelerinin seçilmesiyle ilgilidir.

11. Distal damarlarla başlayın ve proksimal olarak çalışın. Önce en alt ve uç damarlardan seçmeye başlayın, sonra yukarı doğru çıkın.


12. Turnike yerine tansiyon manşeti kullanın. Hastanın düşük tansiyou varsa, damarları genişletmek için uygun basınca şişirilmiş bir tansiyon manşonu kullanmak en iyisidir. Bu teknik yaşlı hastalar ve ulaşılması çok zor olan damarları olanlar için de yararlı olabilir. Hipovolemisi olan hastalar için , küçük damarlar daha hızlı çöktüğü için daha büyük bir damar kullanın. Önce kafı en düşük basınca şişirin ve damarların görünüp görünmediğine bakın. Bir turnike olarak kullanırken, ters çevirin, böylece tüpler uzuvdan uzakta olur ve size damarın net bir görünümünü verir. Tansiyon manşeti, hastalarınızın eşit ve verimli bir şekilde sıkışan ve damarları genişletmek için gereken tam basınca ayarlanabilen daha geniş, daha rahat bir turnike almasını sağlar.


13. Turnikeyi doğru şekilde uygulayın. Turnike, venöz akışı engelleyecek kadar sıkı yerleştirilmeli, ancak arteriyel akışı engelleyecek kadar sıkı olmamalıdır - bu şekilde, kan sürekli olarak ekstremiteye akar, ancak ayrılmaya çalışırken dirençle karşılaşır, böylece damarları şişirir. Turnikeyi iğne yerleştirme yerinin yaklaşık 20 ila 25 cm üzerine sıkıca uygulayın. Turnike yerinde iken radyal nabzı hissedin, palpe edemiyorsanız, turnikeniz çok sıkı.


14. Turnike olmadan damara girmek. Hasta da yeterince dolu ancak kırılgan damarlar varsa, turnike kullanmadan girin. Turnikenin yerleştirilmesinden kaynaklanan basınç, hastanın hassas damarının delinmesi sırasında patlamasına neden olabilir.

Damarı Daha Görünür Yapmak

Şimdi damar seçimi tamamlandı, aşağıdaki IV terapi ipuçları ve püf noktaları damarın nasıl daha görünür hale getirileceğiyle ilgilidir.


15. Yerçekimi arkadaşın . Venöz dolguyu destekleyecek hiçbir damar görülmezse hastanın kolunu yatağın yan tarafına doğru sallayın. Yerçekimi venöz dönüşü yavaşlatır ve damarları doldurur. Tam ve gergin damarların palpe edilmesi daha kolaydır ve her zaman damar yolu açma için mükemmel bir seçenektir.


16. Sıcak kompres kullanın.  Damar yolu takma öncesi ve elbette temizlemeden önce birkaç dakika boyunca ılık, nemli kompres veya ılık havlu uygulayın. 10 ila 20 dakika yerinde bırakın. Daha sıcak bir sıcaklık, damarın genişlemesini ve yüzeye daha görünür olmasını sağlayacaktır.


17. Damarı tokatlamayın. Bazı hemşirelerin, damarın daha görünür olması için yerleştirme bölgesini tokatlama alışkanlığı vardır. Uygulama zaman zaman yararlı olsa da, damarların ağrılı uyaranlara tepki veren sinir uçları vardır, bu nedenle damarın yerleşmesini zorlaştırır. Lütfen zaten acı verici bir prosedürü daha acı verici hale getirmeyin.


18. Damarı kaydırın veya hafifçe vurun. Tokat atmak yerine, başparmağınızı ve ikinci parmağınızı kullanarak damarı kaydırın; bu, derinin altındaki histaminleri serbest bırakır ve damar genişlemesine neden olur.


19. Damarı hissedin. Damarları genişletmek için yerleştirme yerinin üzerine bir turnike sarın ve yukarı ve aşağı doğru bastırarak damarı nazikçe palpe edin. Aynı parmakları palpasyonda kullanın, böylece kabarık bir damar hissini tanıyabilirsiniz. Damara hafifçe vurun; damarın kasılmasını önlemek için tokat atmayın.


20. Yumruk sıkma. Hastaya distal damarları sıkıştırmak ve onları şişirmek için yumruğunu sıkması ve açması talimatını verin; bu venöz dolumda yardımcı olur.


21. Çoklu turnike tekniğini kullanın.  İki veya üç lateks turnike kullanarak kolun üzerine yüksek bir tane uygulayın ve 2 dakika bekletin, ikincisini antekubital fossa altındaki orta koldan uygulayın. Kollateral damarlar görünmelidir. Gerekirse üçüncü olanı kullanın.


22. Nitrogliserin kullanılarak damar genişlemesi. Küçük bir damarın genişlemesine yardımcı olmak için bölgeye bir ila iki dakika nitrogliserin merhem sürün. Bölgenin nihai dezenfeksiyonunu alkolle yaparken merhemleri çıkarın.


23. Gitmesini istediğiniz yere akış. İnsersiyon bölgesini dezenfekte ederken, kanı vanalardan geçerek damarın dolmasını iyileştirmek için alkol pedini venöz akış yönünde sürün.

IV bölgelerin temizlenmesi veya dezenfekte edilmesi

24. Kuvvetli ve geniş bir şekilde temizleyin. Bant ve pansumanın kuru cildi temizlemesini sağlamak için. Başka bir damarın ortaya çıkması durumunda daha geniş bir alanı dezenfekte edin.


25. Bir damar bulucu kullanın. Damarları bebeklerde veya küçük çocuklarda bulmak çok zor olabilir, transilluminator ışıkları ve cep ultrason makineleri gibi damarlar damar yollarını aydınlatabilir, böylece kateterinizi nereye yerleştirmeniz gerektiği konusunda görsel bir yönünüz olabilir. Damar bulucu cihazlar hakkında daha fazla bilgi burada

İntravenöz (IV) Kateterin Yerleştirilmesi

Aşağıdaki IV terapi ipuçları için, kılavuzun bu bölümü kateteri nasıl doğru bir şekilde yerleştireceğiniz ve ilk kez açamazsanız sorun giderme teknikleriyle ilgili olduğundan tüm dikkatinizi vermeniz gerekecektir.


26. Damarı stabilize edin. İğne girişi için veni desteklemek için giriş bölgesinin hemen altındaki deriyi gerdirin ve bu da hastanın takıldıktan sonra hissedebileceği ağrıyı azaltır . Damara girmeden önce alkolün cilt üzerinde zaten kurumuş olduğundan emin olun, çünkü bu hasta için daha acı verici hale gelebilir.


27. IV kateteri doğrudan damarın üzerine yerleştirin. Damarın yan tarafından damar delinmesi başlatmak, elinizle tutturulmuş olsa bile yana doğru itebilir.

Hemşire formalarınızı uçak medikalden alın, kupon kodunuz burada.


28. Bükülmeyi önleyin.  Bazen, damar sertleşir veya yaralanırsa, kanülü bükme riski vardır.


29. Kateter göbeğini döndürün. Hafif engeller, damarın kıvrımı, damar kırılganlığı ve sürtünme direnci kateter göbeğinin “döndürülmesi” ile aşılabilir. Bunu yapmak için, damarın bazı kısımlarında kaymaya yardımcı olmak için IV'ü hafif bir döndürme hareketiyle yerleştirin.


30. Eğim ver. İğnenin en keskin kısmı olduğu için iğnenin eğiminin yukarı baktığından emin olun. İnan bana; bu şekilde takılırsa iğne kolayca kayacaktır.


31. Girişi cilt üzerinde 15-30 derecelik bir açıyla yapın. Eğimi yukarı bakacak şekilde kateteri cilt üzerinde 15-30 derecelik bir açıyla tutun ve hastaya iğneyi yerleştireceğinizi bildirin.


32. Herhangi bir direnci hissedin. İğneyi yerleştirirken ağrı veya herhangi bir direnci hissedin. Herhangi bir direnç hissedilmezse, iğneyi dikkatlice ilerletin. Direnç hissedilirse, damarınızı bozabileceğiniz ve daha fazla yaralayabileceğiniz için ilerlemeyi durdurun ve devamında eğer kete kan gelmiş ise iğneyi hafifi çekip ilerleyin.


33. “Flashback.” Damarlardan kan geri akışı (yani “Flashback”) olduğunu gördüğünüzde, turnikeyi çıkarın ve kateteri iğnesini hafif geri çekerek tamamen ilerletin ve iğneyi tamamen çıkarın. Kateteri hastanın cildine doğru şekilde sabitleyin ve tedaviyi başlatmak için infüzyon hattını açın. Bu hemşirelikte en iyi duygulardan biridir!

Sevinin!

34. Hepsi içeri girmeyin. Kateteri ilerletmeyi ne zaman durduracağınızı bilin, damara çarpıp kanın geldiğini gördüğünüzde durun ve yaklaşım açısınızı düşürün. Daha ileri gitmek damarı delebilir!

Ne zaman duracağınızı bilin!

35. IV sıvısını başlatmak için acele etmeyin. Yerleştirilip sabitlendikten sonra, IV infüzyonunu kırılgan damarlarla çalışıyormuş gibi yavaşça başlatın. Sıvıyı başlatmak için acele damarları patlatabilir.


36. Önce turnikeyi serbest bırakın. Kateterin damar içinde olduğundan emin olduktan sonra, basınç artışından dolayı kateteri ilerletmeden önce turnikeyi çözün.


Damar yolu açma ve kan alma ile nasıl başa çıkılır?

IV Hattının Korunması

Kateteri yukarıdaki IV tedavi ipuçlarını kullanarak başarılı bir şekilde yerleştirdiyseniz, sabitleyerek korunduğundan emin olmanız gerekir, ipuçları:


37. IV ketin bantlanması. Ket ve altındaki damar boyunca IV ketin yanlış bantlanması daha sonra infüzyon sırasında ağrıya neden olacaktır. Düz bir hat boyunca sabitleme yapın,  kateter güvenli ve erişilebilir olmalıdır.


38. Kollar hareket halinde mi? Hastanın uzuvları hareket halindeyken (yani, bir ambulansın içinde veya çocukta), kolu uzatarak ve dirsekteki fleksiyonu bloke ederek IV bölgesini sabitleyin.


İlginizi çekebilir; Vasküler erişim


39. Serum ucunu bantlayın. Vücudun doğal hareketlerini düşünerek serum setini bantlayın; böylece tüm set hareket yönünde olur. Vücudun “akışına giderek” hortumun sarılmasını veya dolanmasını önleyebilirsiniz.


40. Yanlışlıkla serum setinin çıkabileceği şekilde bantlamayın.  Borunun uzunluğunu kısaltan aşırı şekilde bantlamayın. Bir esnek eklemin proksimal tarafına bant yapılmamalıdır; kolayca çıkarılabilir. Hortumu bantlarken bir eklem etrafına sarmayın, çünkü hasta yumruğunu sıktığında, kateterin akışını kolayca çekebilir veya değiştirebilir. Eğer zorunda kalırsanız eklemin büküldüğünde hortum rahat şekil alabilecek gibi sabitleyin.

İlginizi çekebilir; Çocuk ve yenidoğan damar yolu


41. Sızıntı yaparsa. Yerleştirme noktasında ve anında küçük bir sızıntı meydana gelirse, kateter ucu sızıntının proksimalinde tamamen ilerletilebilirse damar hala kullanılabilir. Başka bir kullanımdan önce tahriş edici olmayan sıvı ile test ederek sorunun büyüklüğünü inceleyin.


42. Damar için iğne ile araştırma yapmayın.  “Balık tutma” veya “damar arama” olarak da adlandırılır - bu özellikle hemşire istemeden kas içinde damarı bulamadığında olur ve ağrılıdır . Bir geri dönüş almazsanız, iğnenin etrafını hareket ettirerek bir damar için aramaya uğraşmayın.

Ancak hedef belli ve sadece damar kaydı bundan eminseniz yani iğneniz yuvarlanan veya sert bir damar tarafından saptırılmış ise. Bazen, sadece iğneyi geri çekmeniz ve başka bir yönde takmanız gerekebilir, bunu yapmak prosedürü tekrar başlatmaktan daha iyidir.

IV Terapi İpuçları ve Özel Hususlar

Tüm damarlar aynı değildir, farklı koşullara sahip farklı insanlar farklı damarlara sahiptir, bu yüzden not etmeniz gereken bazı özel IV terapi ipuçları ve düşünceleri.


43. Yaşlı hastalar ve pediyatrik hastalar için. Normal yetişkinlerden daha küçük ve kırılgan damarları vardır. Yine de uygun venöz akıma yardımcı olabilecek küçük ketler kullanın. Takmak için doğru bölgeyi seçin. Muhtemelen en güvenli yer eldedir, ancak pediatrik hastalar ellerini emmeye düşkün ve yaşlı hastalar düşmeye eğilimli olduğundan stabilize ettiğinizden emin olun .

Pediatrik hastalar için daha fazla ipucu ve püf noktasını bu yazıda okuyabilirsiniz:  Çocuk hemşireleri için pratik bilghiler .

Yaşlılar için… Pratik damar yolu ipuçları


44. Koyu ten rengi olan hastalar için.  Bir tansiyon manşonu kullanabilir ve distansiyon nedeniyle veni daha net görselleştirmek için şişirebilirsiniz. Bir pamukla damar yönünde silme hilesi, damarı pediyatrik, yaşlı ve koyu tenli hastalar için daha iyi görselleştirmeye yardımcı olur.


45. ​​Çatal damarlar. Bu damarlar, belirgin bir ters V şekline sahiptir ve yerleştirme sırasında yuvarlanma olasılığı daha düşüktür. Bununla birlikte, damara kanülasyon başarısı olasılığı en yüksek olan çatallanma altında erişilmelidir.


46. "Damar fısıltısını" duyun. IV kateteri yerleştirmek için bazı makul başarısız girişimlerden sonra, olmuyorsa inatlaşmamayı bilin, başka bir sağlık uzmanınından yardım almak gerekebilir. Bazı hastalar için anestezi veya vasküler cerrahlardaki personele bazen ihtiyaç duyulur.


47. Kısıtlamaların kullanımı hakkında. Bebek ve çocukların, yerleştirme sırasında işbirliği yapamayacakları için IV'e başlamadan önce uzuvlarının sabitlenmeleri gerekebilir. Kucağımda alın, o kendi tutar ablası, benim oğlum dayanıklı, bana sarılıp dursun gibi söylem ve durumlar genellikle hüsran olur. Sabitlemek iyidir.


49. Kundak sarma kullanarak sınırlama. Ajitasyon ve potansiyel mücadele henüz güvenli bir şekilde rahatlatılamayan bazı çocuklar için kundaklamak akıllıca olabilir. Aileye huzursuz olmasına rağmen, ilk çabada mümkün olan en iyi başarı şansını elde etmek istediğinizi açıklayın. Çocuğu kundaklayın ve sadece işlem yapacağınız kolu dışarıda kalsın.


50. Oyalama sanatını öğrenin. Çocuklar prosedürler sırasında kooperatif olmayabilir ve hastanın  şarkı söylemek veya saymak gibi dikkat dağıtıcı yöntemlerin kullanılması yeterli tekniklerdir. Ben sürekli anlamsız küçük hikayeler anlatırım. Mesela; kurbağa gelmiş, aslanı görünce çok korkmuş ve aslana demiş ki, burası benim küçük evim............. hadi geçmiş olsun annesi:)


51. İntraosseöz bir girişimin başlatılması. Acil bir durumda, kritik bir hastaya (IV katater takamazsanız) ilaç ve sıvı vermenin en iyi yolu intraosseöz bir hat kullanmaktır. İntraosseöz bir çizgi doğrudan kemik iliği boşluğuna gider, sıvılar, kan ürünleri ve ilaçlar için mükemmel bir giriş noktasıdır. Kemik iliği aynı zamanda katlanamayan bir damar görevi görür, bu nedenle kemik iliği boşluğuna infüze edilen sıvı bir venöz sinüzoid ağı yoluyla dolaşıma girer.


52. Obez veya ödemi olan bir hastada infiltrasyonun saptanması. Uzvun cilt turgorunu ve boyutunu karşı ekstremite ile karşılaştırın ve bölgeyi iğnenin giriş noktasında şişme, serinlik, ağartma, renk değişikliği ve sızıntı açısından titizlikle inceleyin. Hala emin değilseniz, venipunktur bölgesine proksimal bir turnike yerleştirin ve venöz akışı kısıtlayacak kadar sıkı hale getirin. İnfüzyon, mekanik bir pompa cihazından yardım almadan devam ederse, infiltrasyonu onayladınız.


53. Sızma için değerlendirme yapın.  Ketin takılı olduğu damarın biraz üzerinden bastırıp damarı tıkayın, eğer IV sıvısı akmaya devam ederse, kanül muhtemelen damarın dışındadır; IV akışı damarın tıkanmasından sonra durursa, ket hala damardadır.

Ayrıca, serumu IV bölgesinin altına indirerek sete kan gelip gelmediğine bakabilirsiniz. Kan görülürse, IV ket hala damardadır.


55. Sızma durumunda. IV keti derhal çıkarın ve ekstremiteyi yükseltin. Etkilenen bölgeye ılık veya soğuk kompres uygulanması da yardımcı olur. IV keti ters ekstremiteye takın.

Bakınız; Damar dışına serum sızması ve sonuçları