HEMŞİRELİK YL

Güncel hemşirelik fazla mesai hesaplama robotu link
Ana Sayfa
hemşirelik

💉 KARARSIZ KAN ŞEKERİ BAKIM PLANI: Hipoglisemi, Hiperglisemi ve Diyabet Yönetimi (2025 Rehberi)

Kararsız Kan Şekeri Riski (NANDA-I 2025) hemşirelik tanımı, hiperglisemi/hipoglisemi belirtileri ve nedenleri. İnsülin ve oral antidiyabetik ilaç yöne





Bu makale, metabolik dengeyi tehdit eden Kararsız Kan Şekeri Seviyesi Riski tanısının yönetimini detaylandırmaktadır. Vücudun temel enerji kaynağı olan glikozun kan seviyesindeki dalgalanmalar (hipoglisemi ve hiperglisemi), özellikle diyabet mellitus hastaları için kalıcı hasar ve hayati tehlike oluşturur. Bir hemşirelik öğrencisi olarak, insülin ve glukagon hormonlarının rolünü, belirtileri ve acil müdahaleleri bilmeniz zorunludur. Bu kapsamlı rehber, NANDA International 2024-2026 sınıflandırmasına göre güncellenmiştir.

1. Teorik Temeller: Kan Şekeri Dengesi ve Bozuklukları

Tanım: Kararsız Kan Şekeri Seviyesi Riski, serum glikoz düzeylerinde normal aralığın dışına çıkan tehlikeli dalgalanmalar yaşama olasılığının artmasıdır.

A. Hormonal Kontrol

Vücut, kan şekeri seviyesini esas olarak iki hormonla düzenler:

  • İnsülin: Yüksek kan şekerine yanıt olarak pankreastaki Beta hücreleri tarafından salgılanır. Glikozun hücrelere girmesini kolaylaştırır.

  • Glukagon: Kan şekeri düşük olduğunda pankreastaki Alfa hücreleri tarafından salgılanır. Karaciğerden glikoz salınımını uyarır.

B. Hipoglisemi ve Hiperglisemi

  • Hipoglisemi (Düşük Kan Şekeri): Genellikle diyabetli kişilerde aşırı insülin uygulanması, uzun süreli açlık veya aşırı alkol alımından kaynaklanır.

    • Kritik Belirtiler: Artan adrenerjik aktivitenin sonucu olan taşikardi, terleme, titreme, açlık; ve beyne glikoz iletiminin azalmasının sonucu olan baş dönmesi, yorgunluk ve bilinç değişiklikleri.

  • Hiperglisemi (Yüksek Kan Şekeri): En yaygın nedeni diyabet mellitus veya kortikosteroidler gibi bazı ilaçların yan etkileridir.

    • Kritik Belirtiler: Glikozun ozmotik etkisinden kaynaklanan artan susuzluk (polidipsi), açlık (polifaji) ve idrara çıkma (poliüri).

C. Etiyolojik Faktörler (Risk Kaynakları)

  • Diyabet yönetimi hakkında bilgi eksikliği veya tedavi rejimine uyumsuzluk.

  • İnsülin eksikliği veya fazlalığı (doz hataları).

  • Yetersiz kan şekeri izleme veya alkol alımı.

  • Fiziksel aktivitede dengesizlik (yoğun egzersiz hipoglisemi riskini artırır).

2. Hemşirelik Bakım Planı Formunun Doldurulması

Bu bölüm, size iletilen HEMŞİRELİK BAKIM PLANI FORMUndaki standartlara ve terminolojiye uygun olarak doldurulmuştur.

HASTANIN ADI-SOYADI: [Hastanın Adı-Soyadı]

YAŞ: [Yaş]

TARİH: 04.11.2025

SEMPTOM: Hipoglisemi, Hiperglisemi, Diyabet Tedavisi Kullanımı.

HEMŞİRELİK TANISI: Kararsız Kan Şekeri Seviyesi Riski (Risk for Unstable Blood Glucose Level)

AMAÇ (NOC)

  • Hastanın kan şekeri okuması $180 \text{ mg/dL}$'nin altında, açlık kan şekeri $140 \text{ mg/dL}$'nin altında kalacaktır (Yoğun bakımdaki hastalar için bu hedefler daha sıkı olabilir).

  • Hasta, hipoglisemi ve hiperglisemi belirtilerini tanıyacak ve uygun acil eylemleri gerçekleştirecektir.

  • Hasta, reçete edilen diyet ve ilaç rejimine uyum sağlayacaktır.

HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ (NIC)

Hemşirelik girişimleri, riskin izlenmesi, hasta eğitimi ve acil müdahalelerin uygulanmasına odaklanır.

Uygulama ZamanıHEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİGerekçeler (Eğitim Amaçlı)
08-16 / 16-08Kritik İzleme: Kan şekeri seviyelerini açlık ve yemek sonrası seviyeler olarak izledim. Hipoglisemi/Hiperglisemi belirtilerini (terleme, polidipsi, bilinç değişikliği) değerlendirdim.Düzenli izleme, kan şekerindeki dalgalanmaları erken tespit etmek için kritik öneme sahiptir.
08-16İlaç Yönetimi: Bazal ve prandial (yemek öncesi) insülini ve/veya oral antidiyabetik ilaçları doğru zamanda uyguladım.Terapötik rejime bağlılık, glikoz seviyelerini normal aralıkta tutarak mikrovasküler hastalık ilerlemesini yavaşlatır.
16-08Hipoglisemi Acil Yönetimi: Hipoglisemi yaşayan hastaya hızla emilen bir glikoz formu (sert şeker, meyve suyu) veya oral yoldan alamıyorsa $\text{IV}$ glikoz enjeksiyonu sağladım.Hipoglisemiyi yönetmek için hızla emilen bir glikoz formu endikedir.
08-16Eğitim (Diyet ve İlaç): Hastayı reçete edilen bir yemek planına uymanın, ilaçları almanın doğru yolları konusunda ve egzersiz/besin alımı arasındaki ilişki hakkında eğittim.Kişiselleştirilmiş bir yemek planı ve ilaçlara uyum, kan şekeri seviyelerini sabit tutmanın temelidir.
16-08Ayak Bakımı ve Perfüzyon: Ayakları sıcaklık, nabız, renk ve his açısından değerlendirdim.Diyabetli hastalarda periferik perfüzyon ve nöropatiyi izlemek önemlidir; bu, ayak komplikasyonlarını önler.
08-16Kan Basıncı Yönetimi: Hipertansiyon (sistolik $>160 \text{ mmHg}$ gibi) varsa hekime bildirdim ve reçete edilen antihipertansif ilaçları uyguladım.Tansiyon kontrolü, diyabetle ilişkili koroner arter hastalığı, inme ve nefropatiyi önler.
16-08Sürekli İzlem ve Kimlik: Hastaya kılcal kan şekerini ölçmeyi ve tıbbi uyarı kimlik bilgilerini taşımasını söyledim.Kapiler kan şekeri izleme, hastaya anında bilgi sağlar. Tıbbi kimlik bilgileri, acil durumlarda klinisyene yol gösterir.

Değerlendirmeler (Pazar)

Bakım formundaki Değerlendirmeler (Tarih) sütununa aşağıdaki kodlamalar kullanılarak günlük durum takibi yapılacaktır:

  • 1. PROBLEM GİDERİLDİ

  • 2. PROBLEMDE AZALMA GÖZLENDİ

  • 3. PROBLEM DEVAM EDİYOR

Örnek Değerlendirme Kaydı:

"Pazar 16:00: Kan şekeri seviyeleri tüm vardiya boyunca $120 \text{ mg/dL}$ ile $170 \text{ mg/dL}$ aralığında kaldı. Hipoglisemi veya hiperglisemi belirtisi gözlenmedi. Hasta, egzersiz öncesi glikoz alımı konusunda eğitim aldı. (2. PROBLEMDE AZALMA GÖZLENDİ)"

📚 Güncel Kaynakça

Hemşirelik girişimlerinin kanıta dayalı olmasını destekleyen başlıca kaynaklar:

  1. NANDA International: Herdman, T. H., & Kamitsuru, S. (Eds.). (2024). NANDA International Nursing Diagnoses: Definitions and Classification, 2024-2026.

  2. Klinik Kılavuzlar (Örnek): American Diabetes Association (ADA) veya Endokrinoloji Derneği'nin güncel yayınları.