🚨 İNTİHAR RİSKİ HEMŞİRELİK PROTOKOLÜ: Kesintisiz Gözlem ve Kriz Güvenliği Yönetimi
🚨 İNTİHAR RİSKİ HEMŞİRELİK PROTOKOLÜ: Kesintisiz Gözlem ve Kriz Güvenliği Yönetimi (2025 Acil Kılavuzu)
Bu makale, bir hemşirelik tanısı olarak en yüksek önceliğe sahip olan İntihar Riski tanısının yönetimini detaylandırmaktadır. Bu durum, bireyin kendine zarar verme veya yaşamına son verme olasılığı taşımasıdır. İntihar riski olan bir hasta, fiziksel ve psikolojik güvenliğe mutlak ihtiyaç duyar. Hemşirelik, hem hastanın yaşamını korumak hem de hastanın duygusal acısını geçerli kılmak için kritik öneme sahiptir. Bu kapsamlı rehber, NANDA International 2024-2026 sınıflandırmasına göre güncellenmiş acil protokolleri içermektedir.
1. Teorik Temeller: İntihar Riski, Değerlendirme ve Öncelikler
Tanım: İntihar Riski ($\text{Risk for Suicide}$), bireyin kendine zarar verme veya yaşamına son verme davranışlarına yönelik yüksek bir risk taşıması durumudur. Bu, diğer tüm tanılardan önce ele alınması gereken birincil hemşirelik önceliğidir.
A. Kritik Risk Faktörleri (Etiyolojik)
Risk faktörleri dinamiktir ve sürekli değişebilir:
Demografik ve Klinik: Erkek cinsiyet, yaşlılık ($\text{>65}$), ailede intihar öyküsü, kronik ve ağrılı hastalıklar.
Psikiyatrik: Geçmişte intihar girişimi, depresyon, bipolar bozukluk, şizofreni, alkol/madde kötüye kullanımı.
Sosyal ve Çevresel: İşsizlik, yalnızlık, yakın zamanda yaşanan kayıp (yas), sosyal destek eksikliği.
Uyarı İşaretleri: Kişisel eşyaları dağıtma, veda etme, ani bir şekilde aşırı neşelenme (karar verdiği için), ölümden sıklıkla bahsetme.
B. NANDA Tanısının Önceliği
İntihar Riski, "Güvenlik/Korunma" alanında yer alır ve $\text{Maslow}$ hiyerarşisinde fizyolojik ihtiyaçlardan sonra gelen güvenlik ihtiyacını doğrudan tehdit eder. Bu tanı, daima diğer tüm bakım hedeflerinden önce gelir.
2. Hemşirelik Bakım Planı Formunun Doldurulması
Bu bölüm, size iletilen HEMŞİRELİK BAKIM PLANI FORMUndaki standartlara ve terminolojiye uygun olarak doldurulmuştur. Unutulmamalıdır ki, bu girişimler standart bir $\text{24/7}$ güvenlik protokolünü temsil eder.
HASTANIN ADI-SOYADI: [Hastanın Adı-Soyadı]
YAŞ: [Yaş]
TARİH: 04.11.2025
SEMPTOM: Ölüm/Kendine Zarar Verme İfadeleri, Geçmişte İntihar Girişimi Öyküsü, Aşırı Umutsuzluk.
HEMŞİRELİK TANISI: İntihar Riski (Risk for Suicide)
AMAÇ (NOC)
Hasta, hastane süresince kendisine zarar vermeyecektir.
Hasta, duygusal kriz anlarında yardım isteme becerisini kullanacaktır.
Hastanın intihar planına ait malzemeler veya araçlar çevreden uzaklaştırılacaktır.
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ (NIC)
Hemşirelik girişimleri, hastanın güvenlik seviyesini maksimize etmeye ve kriz anında etkili müdahale sağlamaya odaklanır.
| Uygulama Zamanı | HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ | Gerekçeler (Eğitim Amaçlı) |
| 08-16 / 16-08 / 00-08 | Kesintisiz Gözlem (1:1): Hekim istemiyle hastayı fiziksel olarak $\text{24}$ saat kesintisiz ve doğrudan gözlem altına aldım. Hastayı banyo ve tuvalet dahil hiçbir zaman yalnız bırakmadım. | Güvenlik riski yüksek olan hastada intihar girişimini anında önlemek için mutlak birincil önlemdir. |
| 08-16 | Güvenli Ortam Yaratma: Hastanın çevresini intihar girişiminde kullanılabilecek tüm potansiyel araçlardan (kesici/delici aletler, kemerler, kablolar, ilaçlar) arındırdım. | Çevresel kontrol, dürtüsel girişimleri önler. |
| 08-16 | Terapötik Güven İlişkisi: Hastayla sakin, yargılayıcı olmayan ve dürüst bir ilişki kurdum. Hastanın duygularını (umutsuzluk, öfke) ifade etmesini teşvik ettim. | Güven, hastanın duygusal acısını paylaşmasını ve kriz anında hemşireye başvurmasını sağlar. |
| 16-08 | Güvenlik Kontratı: Hastayla, kendine zarar verme dürtüsü hissettiğinde, derhal hemşireye haber vereceğine dair sözel/yazılı bir anlaşma yaptım. | Bu sözleşme, hastaya kontrol hissi verir ve sorumluluğu paylaşarak dürtüyü yönetmesine yardımcı olur. (Not: Yüksek riskli hastada gözlem, kontrattan daha önceliklidir). |
| 08-16 | Kriz Yönetimi: Hastanın dürtüselliğini ve kaygı düzeyini sürekli değerlendirdim. Atak anında sözel olarak sakinleştirmeye çalıştım. Hekime ve psikiyatri ekibine anında bilgi verdim. | Kriz anında hızlı ve koordineli müdahale, hastanın güvenliği için elzemdir. |
| 16-08 | İlaç Yönetimi: Tüm ilaçları (özellikle antidepresanlar, anksiyolitikler) tekli dozlar halinde, hastanın yutmasını izleyerek uyguladım. İlaç depolamasını önledim. | İlaçların biriktirilerek toplu alınması riskini önler. |
| 08-16 | Psikiyatrik Sevk: Hastanın psikiyatrist, psikolog ve sosyal hizmet uzmanından destek alması için randevuları koordine ettim. | Multidisipliner destek, uzun vadeli iyileşme ve riskin kalıcı olarak azalması için kritiktir. |
Değerlendirmeler (Pazar)
Bakım formundaki Değerlendirmeler (Tarih) sütununa aşağıdaki kodlamalar kullanılarak günlük durum takibi yapılacaktır:
1. PROBLEM GİDERİLDİ
2. PROBLEMDE AZALMA GÖZLENDİ
3. PROBLEM DEVAM EDİYOR
Örnek Değerlendirme Kaydı:
"Pazar 16:00: Hasta, kesintisiz gözlem altında tutulmaya devam edildi. Kendine zarar verme düşüncesinde azalma olduğunu bildirdi. Güvenlik kontratına uyum sağladı. (3. PROBLEM DEVAM EDİYOR (Risk devam ettiği için gözlem sürdürülmelidir.))"
📚 Güncel Kaynakça
Hemşirelik girişimlerinin kanıta dayalı olmasını destekleyen başlıca kaynaklar:
NANDA International: Herdman, T. H., & Kamitsuru, S. (Eds.). (2024). NANDA International Nursing Diagnoses: Definitions and Classification, 2024-2026.
Klinik Kılavuzlar (Örnek): American Psychiatric Association (APA) veya ulusal Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği kılavuzları.
Görüşmeye katılın