BİR HEMŞİRE ŞİDDET OLAYINA BAKIŞ
Elazığ'da yaşanmış bir olaydan bahsetmek istiyorum. Daha yeni bir olay. Bir aile çocuğunu acile getiriyor. Tedavi yazılıyor, hemşire damar yolu açıyor. Daha sonra çocuğun damar yolu şişiyor. Bunun üzerine ise hemşire hasta yakınları tarafından darp ediliyor. Darp eden kininin ise öğretmen olduğu anlaşılıyor.
Damar yolu şişmesi
Sağlık çalışanı olarak hepiniz bebek ve çocukların damar yollarının ne kadar hassas olduğunu bilirsiniz. Zaman zaman tek seferde bulunamayan damar yolları için, bebeklerin kafalarının traş edilip kafasından damar yolu açıldığı ve gerekli tedavinin buradan verildiği dahi olur.Aynı zamanda intraosseöz yani kemik içi yol diye bir tedavi yöntemi de mevcut. Bu tedavinin geliştirilmiş olması dahi bebeklerde damar yolu açmanın kimi zaman oldukça zor olduğunun kanıtı.
Damar yolu şişmesi ise, gerek bebek ve çocukların çok hareketli olması, gerek damar yapılarının ince olması sonucu serum sıvısının damar çeperi dışına çıkarak ciltte şişliğe neden olmasına bağlı bir olay. Bu şişlik geçici olmakla beraber tıp dünyasında kompartman sendromu denilen uzvun aşırı şişmesine bağlı beslenememesi ile sonuçlanan daha ileri etkilere de sahip.
Bu etkiler literatüre geçtiğine göre yaşanan olay ilk değil ve son olmayacakta, yani damar yolu açmanın damar dışına sıvı kaçması ve şişmesi gibi yan etkileri elbette olacak.
Bu durum hemşirenin beceriksizliği ile alakalı bir durum değildir. En profesyönel açılmış damar yolu dahi en ufak harekette şişme yapabilmekte, sürekli takibi gerekmektedir.
Kaldı ki damar yolu açarken kullandığımız plastik aparatlardan önce iğneler vardır ve bu iğneler bu damar dışı ilaç kaçmasına çok daha fazla neden olabiliyordu.
Olayın hemşire tarafından anlatılışı;
Yaşanan olayla ilgili bilgi veren hemşire Şeyma G., "Çocuk bölümünde çalışıyorum saat 21.00 sularında bir aile geldi. 2,5 yaşında çocukları ateşliydi.Damar yolunu açıp tedavisini yaptıktan sonra çocuk çok hareketli olduğu için kolunu sıkıca sardık. Çocuk çok hareket ettiği için kolunu oynattı ve damar yolu şişmeye başladı. Bizde bunu fark ettiğimiz için makasla gevşetip canı yanmasın diye açmaya çalıştık. Çocuk o sırada damar yolunu çıkardı.
Ailesi çocuğun kolunun şiştiğini görünce serumu yere fırlatıp küfür etmeye başladı. Beni odadan kovdular amcası oğlu olduğunu iddia eden şahıs üstüme saldırdı. Hem küfür etti hem de kolumdan tutup kapıya fırlattı kapıya çarptıktan sonra yumruk attı. Sonra kapıdan dışarı attı beni. Küfür etmeye devam ediyordu. Hastalar rahatsız oldu orada bir tane şehit ailesi vardı 70 yaşındaki adama da küfür ederek tehdit etti.
Biz sakinleştiğini zannettik ama ondan sonra tekrar gelerek tehdit etti. Bu böyle bitmesin hastanenin dışında tekrar halledelim diye tehditler ve argo sözlerde bulundu sonrasında ben buna sessiz kalmamak amacıyla polisi aradım. Bizim de idari birimlerimize haber verdik. Polisler geldi. Şikayette bulundum ifademi aldılar. Darp raporu da aldım. Gereken bütün hukuki yollara başvuracağız. Hiçbir şekilde hiçbir şiddete sağlık sektöründe olan hiçbir şiddeti tavsiye etmiyoruz, şiddeti de kınıyoruz” dedi.
Sonuç
Şiddetin sebebi olmaz. Her türlü şiddete karşıyız. Eğer bir hemşire hatası olduğu düşünülüyorsa zaten gerekli birimlere konu ile ilgili şikayette bulunmanız oldukça kolay.
Bu şikayet konusunda gereken yapılmıyor, kimi kime şikayet edeceğiz diyenler de olacaktır. Gerekenin yapılmaması durumu yok. Olay irdeleniyor, araştırılıyor bir sebep bulunamıyor.
Yani damar dışına sıvı kaçması bir hemşire hatası olarak değerlendirilmez. Bu zaten olabilecekler arasındadır.
Biz her damar yolu açışımızda bu konuda hastaları bilgilendiririz. Bu gibi olaylar olabilir sabit tutmanız veya sürekli gözlemlemeniz gerekebilir. Eğer şişlik meydana gelirse serum durdurulur ve işlem baştan tekrar yapılır deriz.
Eğer bu riskleri hasta yakınları kabul etmiyorsa zaten işlemi yapmayız, ayrıca damar yolu bir kerede açılmayabilir bu da hasta yakınlarının bilmesi gereken bir durumdur.
Meslektaşımıza geçmiş olsun diyoruz.
Darp eden kişinin öğretmen olduğunu vurgulamamızda, sözde eğitimli kişilerin de aynı şekilde darp etmeye hakaret etmeye meyilli oluşuna karşı şaşkınlığımızdır.
Bu öğretmen yarın çocuklarımıza adaleti, olayların şiddet ile çözülemeyeceğini vesaire anlatacak kişiler. Gelin görün ki bu öğretmen çocuklarımıza bu ahlak dersini verebilecek düzeyde kesinlikle değil...