Hemşirelik alanında bir çok yazı yazdık ancak işyeri hemşireliğine çok değinmedik. Hemşirelik konusunda çok farklı dallar var ve işyeri hemşireliği de artık bunlardan biri.
Ben her zaman olduğu gibi şimdi de işyeri hemşireliği hakkında yazımı yazarken yönetmelikten yararlanacağım ki doğru bilgiyi vereyim.
İŞYERİ HEMŞİRELİĞİ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
Bu Yönetmelikte geçen:
a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
b) Diğer sağlık personeli: İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Bakanlıkça belgelendirilmiş hemşire, sağlık memuru, acil tıp teknisyeni ve çevre sağlığı teknisyeni diplomasına sahip olan kişiler ile Bakanlıkça verilen işyeri hemşireliği belgesine sahip kişileri,
c) Eğiticilerin eğitimi belgesi: En az 40 saatlik eğitim sonunda kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler veya 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununa göre yetkilendirilen kurumlar tarafından tek bir program sonucunda verilen eğiticilerin eğitimi belgesini,
ç) Eğitim kurumu: (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli eğitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan müesseseleri,
d) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Eğitim programı: Uzaktan, yüz yüze ve uygulamalı eğitimlerin tarih ve saatleri, eğiticileri, katılımcıları ile eğitim verilen adres gibi unsurlardan ve bu unsurlara ilişkin her türlü bilgi ve belgeden oluşan programı,
e) Genel Müdürlük: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünü,
f) İSG-KATİP: İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili iş ve işlemlerin Genel Müdürlükçe kayıt, takip ve izlenmesi amacıyla kullanılan İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programını,
Diğer Sağlık Personelinin Nitelikleri, Görev, Yetki ve Yükümlülükleri ile
Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.
Bu madde uyarınca işyeri hemşireliği zorunlu bulundurulması gereken bir personel olmadığından (tam zamanlı hekim var ise) işyeri hemşireliği konusunda iş bulmak biraz zor olabilir.
Diğer sağlık personelinin görevlendirilmesinde, bu Yönetmeliğe göre hesaplanan çalışma süreleri bölünerek birden fazla kişiye verilemez.
Bu maddeye göre bir işyerinde işyeri hemşiresi olacaksanız yarı zamanlı olamıyorsunuz. Yani belirtilen sürede sadece siz işe gidebiliyorsunuz. Bir hafta ben gideyim ben yokken diğer arkadaşım gitsin olmuyor.
Vardiyalı çalışma yapılan işyerlerinde işveren tarafından vardiyalara uygun şekilde görevlendirme yapılır.
Diğer sağlık personeli belgesi
MADDE 15 – (1) Diğer sağlık personeli belgesi, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen unvana sahip kişilerden;
a) Diğer sağlık personeli eğitim programını tamamlayan ve eğitim sonunda Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak diğer sağlık personeli sınavında başarılı olanlara,
b) İş sağlığı veya iş sağlığı ve güvenliği programlarında lisansüstü eğitimini tamamlayanlara,
c) Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde 5 yıl fiilen çalışmış olanlara, istekleri halinde EK-4’teki örneğine uygun olarak Genel Müdürlükçe verilir.
İşyeri hemşiresinin görevleri
MADDE 16 – (1) Diğer sağlık personeli işyeri hekimi ile birlikte çalışır.
(2) Diğer sağlık personelinin görevleri aşağıda belirtilmiştir:
a) İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin planlanması, değerlendirilmesi, izlenmesi ve yönlendirilmesinde işyeri hekimi ile birlikte çalışmak, veri toplamak ve gerekli kayıtları tutmak.
b) Çalışanların sağlık ve çalışma öykülerini işe giriş/periyodik muayene formuna yazmak ve işyeri hekimi tarafından yapılan muayene sırasında hekime yardımcı olmak.
c) Özel politika gerektiren grupların takip edilmesi ve gerekli sağlık muayenelerinin yaptırılmasını sağlamak.
ç) İlk yardım hizmetlerinin organizasyonu ve yürütümünde işyeri hekimi ile birlikte çalışmak.
d) Çalışanların sağlık eğitiminde görev almak.
e) İşyeri bina ve eklentilerinin genel hijyen şartlarının sürekli izlenip denetlemesinde işyeri hekimiyle birlikte çalışmak.
f) İşyeri hekimince verilecek iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili diğer görevleri yürütmek.
g) İşyerinde görevli çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak.
İşyeri hemşiresinin yetkileri
MADDE 17 – (1) İşyerinde görevli diğer sağlık personelinin yetkileri aşağıda belirtilmiştir:
a) Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araştırma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve çalışanlarla görüşmek.
b) Görevinin gerektirdiği konularda işveren ve işyeri hekiminin bilgisi dâhilinde ilgili kurum ve kuruluşlarla işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapmak.
(2) Tam süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen diğer sağlık personeli, çalıştığı işyeri ile ilgili mesleki gelişmelerini sağlamaya yönelik eğitim, seminer ve panel gibi organizasyonlara katılma hakkına sahiptir. Bu gibi organizasyonlarda geçen sürelerden bir yıl içerisinde toplam beş iş günü kadarı çalışma süresinden sayılır ve bu süreler sebebiyle diğer sağlık personelinin ücretinden herhangi bir kesinti yapılamaz.
İşyeri hemşiresinin yükümlülükleri
MADDE 18 – (1) İşyerinde görevli diğer sağlık personeli, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları hakkındaki bilgiler ile çalışanın kişisel sağlık dosyasındaki bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.
(2) İşyerinde görevli diğer sağlık personeli, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur.
(3) Diğer sağlık personeli, görevlendirildiği işyerinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tespit ve tavsiyelerini işyeri hekimine iletmekle yükümlüdür.
İşyeri hemşiresinin çalışma süreleri
MADDE 19 – (1) Diğer sağlık personeli, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar:
a) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 10 ila 49 çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 10 dakika.
b) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 50 ila 249 çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 15 dakika.
c) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 250 ve üzeri çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 20 dakika.
(2) Tam süreli işyeri hekiminin görevlendirildiği işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi şartı aranmaz. Ancak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin daha etkin sunulması amacıyla bu işyerlerinde, işyeri hekiminin talebi ve işverenin uygun görmesi halinde diğer sağlık personeli görevlendirilebilir.
(3) Diğer sağlık personelinin görevlendirilmesinde sözleşmede belirtilen süre kadar işyerinde hizmet sunulur. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma süresinden sayılmaz.
Eğitim programlarına başvuru
a) Başvuru yapılan eğitim kurumuna hitaben yazılan, adayın hangi eğitim programına katılacağını belirten ve T.C. kimlik numarası ile iletişim bilgilerini içeren ıslak imzalı başvuru yazısı.
b) Adayın katılacağı eğitim programına uygun alanda eğitime sahip olduğunu gösteren diploma veya geçici mezuniyet belgesi.
İşyeri hemşirelerinin eğitimleri
MADDE 33 – (1) Diğer sağlık personelinin eğitim programları uzaktan ve yüz yüze eğitim şeklinde uygulanır ve programın içeriği ile programda görevli eğiticilerin nitelikleri (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) Komisyonca belirlenir. Eğitim programının süresi 90 saatten az olamaz. Teorik eğitimin en fazla yarısı uzaktan eğitim ile verilebilir.
(3) (Ek:RG-16/4/2020-31101) Salgın hastalık ve doğal afet gibi mücbir sebepler nedeniyle diğer sağlık personeli eğitim programının teorik kısmının tamamının uzaktan eğitim ile verilmesine karar vermeye Bakanlık yetkilidir. Bu karar İSG-KATİP üzerinden ilân edilir.
MADDE 35 – (1) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Eğitim programlarını tamamlayan adayların sınavları Bakanlıkça yapılır veya yaptırılır.
(4) Sınavlarda 100 puan üzerinden (Değişik ibare:RG-7/3/2016-29646) işyeri hekimliği için en az 70, diğer sağlık personeli için en az 60 puan alan adaylar başarılı sayılır, sınav sonuçlarına itirazlar sınavı düzenleyen kurum tarafından sonuçlandırılır.
İşyeri hemşireliği eğitici belgesi eğitici belgesi;
Bu konu pedagojik formasyonu olan hemşireler iş sağlığı hemşireliği eğiticisi olabiliyor. Aşağıdaki maddeleri karşılamaları halinde;
a) Diğer sağlık personeli tanımında belirtilen unvanlara ve pedagojik formasyona veya eğiticilerin eğitimi belgesine sahip olanlardan;
1) En az beş yıllık mesleki tecrübeye sahip iş sağlığı ve güvenliği veya iş sağlığı programında doktora yapmış olanlara,
2) Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde en az beş yıl fiilen görev yapmış olanlara,
3) Meslek hastalıkları hastanelerinde en az üç yıl görev yapmış olanlara,
İşyeri hemşireliğinin geleceği
Yukarıdaki bilgilerden sonra bu işyeri hemşireliği geleceği nedir? Bizde işyeri hemşiresi olma yolunda adımlar atalım mı? diye düşünen meslektaşlarımız için bir de mesleğin geleceğine bakalım.
Aslında baktığımız zaman uygulama güzel ancak, işyeri hemşireliği zorunluluğu yok. Yani hekim ister talep ederse alıyor ama iş çok yorucu olmadığından sanmıyorum hekim yanına hemşire istesin. Bir de hekim olması zorunlu olduğundan hekim tutup yanına da hemşire olsun diyecek bir işletme ki hele hele küçük işletmeler çok zor.
Öte yandan temmuz 2020 de bir haber çıkmıştı;
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda yapılan son düzenlemeye göre; 1 Temmuz 2020 tarihinden itibaren kafeler, terziler, hukuk büroları, muhasebe büroları, eczaneler, berberler, manavlar, lokantalar, kapıcı bulunduran apartmanlar gibi 50’den az çalışanı olan tüm iş yerlerinde de iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi görevlendirmek zorunlu hale geldi. Yükümlülüklere uymayan iş yerleri ise para cezalarıyla karşı karşıya kalacak.
Bu habere göre muazzam bir iş yeri hekimi ihtiyacı olacaktı ve belki iş yeri hemşireliği de açığı kapamak adına farklı şekilde gündeme gelecekti.
Ancak pandemi oldu ve bu süreçte sağlık çalışanlarına hastanede çok daha fazla ihtiyaç oldu. Bunu mu düşündüler bilinmez tabi ama kararı 2023 e dek ertelediler.
Yeni koronavirüs (Covid-19) salgım sebebiyle eğitimlerin aksaması ve sınavların gerçekleştirilememesi sebebiyle oluşacak uzman ve hekim açıklarını önlemek adına 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ile kamuya ait işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilmesine ilişkin hükmün yürürlüğü 31/12/2023 tarihine kadar ertelendi.
Yani tabi hazırlanmak gerekir ama ne olur ilerde bilinmez. Mesleki olarak güzel. Yani sağlıklı insanların sağlığı korumak için çalışmak bana her zaman güzel gelmiştir.
Sağlıcakla kalın.
