KARDİYAK ACİLLER
AKUT KORONER SENDROM
Koroner Arter Hastalığı
Koroner arterlerin kalbin ihtiyacı olan yeterli kanı taşıyamaması nedeniyle oluşan,
İskemi ye bağlı ortaya çıkan,hastalıktır.
Risk faktörü :
- Ailede erken KAH hikayesi
- Yüksek kolesterol
- Hipertansiyon
- Diabetes mellitus
- Sigara
Arterioskleroz
Arter duvarının kalınlaşarak elastikiyetini kaybetmesi ve sertleşmesidir.
Arterlerin intima tabakasında atherom plağı denen tabaka oluşur.
- Arter lümeni daralır
- Trombus oluşumu kolaylaşır
- Koparak tıkanma oluşturur...
KAH, kendini beş biçimde gösterir:
- Angina pectoris
- Akut koroner sendrom
- Kronik koroner kalp hastalığı (KKH)
- Konjestif kalp yetmezliği
- Ani ölüm
Koroner arter hastalığının en önemli belirtisi, angina pectoristir.
Angina Pectoris
Angina pectoris, koroner arterlerde ki daralma ya da kısmi tıkanma nedeniyle oluşan göğüs ağrısıdır.
Ağrının; sıklığı, şiddeti süresi aynı karakterdedir. (stabil angina)
Neden?
Myokardın oksijenlenme sinin azalması ( ht, kan vizkosite artışı vb)
Myokardın oksijen ihtiyacının artması (egzersiz, anemi)
Angina pectoriste ağrı;
Ortaya çıkışı: Egzersiz, stres, ağır yemek, sigara, soğuk hava, anksiyete vb. tetikleyicidir, aniden başlar.
Yeri: Sternumun arkasında başlayıp, özellikle sol kol olmak üzere her iki kola,elin 4.-5. parmaklarına, alt çeneye, boyuna ve sırta yayılır.
Tipi: Sıkıştırıcı ve baskılayıcı dır. Göğüs üzerinde ağırlık şeklinde de tarif edilebilir.
Süresi: Kısa, Dinlenmeyle 3–5 dk içinde sona erer, en fazla 10–15 dk sürer.
Kardiyak nedenler dışında gelişen göğüs ağrıları ayırt edilmelidir.
Solunum sisteminden kaynaklanan ağrı ; yayılım göstermez, soluk almakla ve öksürükle artar, irritasyon sürdükçe devam eder dispne, öksürük, travma, taşikardi eşlik eder.
Sindirim sisteminden kaynaklanan ağrı; yayılım göstermez, soluk almakla değişmez, kusmadan sonra görülür, İstirahat ya da ilaç (SL Nitrat) kullanımı ile ağrı geçer.
Koroner Yetmezlik
atherom plağından kopan bir parçanın veya trombüsün koroner arterlerde kısmi tıkanmaya neden olduğu göğüs ağrısıdır.
Trombüsün hareketine bağlı olarak ağrının sıklığı, şiddeti ve süresinde değişiklikler var(unstabil angina)
stabil angina ile myokard enfarktüsü arasında seyreden klinik bir durumdur.
Ağrı;
Ortaya çıkışı: İstirahatta veya çok hafif egzersizle ortaya çıkar. Hastayı uykudan uyandırabilir.
Yeri: Stabil angina ile aynıdır.
Tipi: Ağrı, daha şiddetlidir.
Süresi: Genellikle 20 dakikadan fazla sürer, sıklığı ve süresi artma eğilimindedir.
Yatak istirahatı ve ilaç kullanımı ile kısmi bir rahatlama sağlanır.
EKG normal olabilir ya da iskemi nedeniyle ST segmentinde çökme izlenebilir.
Myokardda nekroz gelişmez.
Kardiyak enzim düzeyleri genellikle normaldir.
Myokard Enfarktüsü
Atherom plağından kopan bir parçanın ya da trombüsün koroner arterlerde tam tıkanmaya neden olması sonucu myokardda nekroz oluşmasıdır.
Tıkanmadan sonraki 40 dk içinde hücresel düzeyde nekroz oluşmaya başlar.
4–48 saat içinde nekroz tamamen yerleşir.
Gelişen nekroz, EKG’de değişikliklere ve kardiyak enzimlerin artmasına neden olur.
komplikasyonu
- kalp yetmezliği,
- sol ventrikül anevrizması,
- kalp rüptürü,
- perikardit,
- emboli,
- ventriküler taşikardi,
- ventriküler fibrilasyon
- kardiyojenik şok gelişebilir.
MI tanısı koymak için
Üç unsurdan en az iki tanesi gereklidir:
- Göğüs ağrısı hikâyesi,
- EKG değişiklikleri,
- Kardiyak enzimlerin yükselmesidir.
Myokard Enfarktüsünde Ağrı
Ortaya çıkışı: Ayrım gözetmeksizin istirahat halinde, uykuda ya da eforla birlikte ortaya çıkabilir.
Yeri: Ağrı, sternumun arkasından başlayıp özellikle sol kola ya da her iki kola, elin 4.-5. parmaklarına, alt çeneye, boyuna ve sırta yayılır. Bazen epigastriyum, sırt veya kolda başlayıp göğsün ortasına yayılabilir.
Tipi: Ağrı; sıkıştırıcı, baskılayıcı, göğüste ağırlık hissi ya da karın ağrısı, mide ağrısı, hazımsızlık şeklinde ifade edilebilir.
Süresi: Ağrı, genellikle birkaç saat sürer. Dinlenmekle ya da ilaç kullanmakla geçmez.
Hastada dispne vardır. Nedeni, sol ventrikülde oluşan hasar nedeniyle kanın pompalanamaması sonucu akciğerlerde konjesyon oluşmasıdır.
Derin inspirasyon ve pozisyon değişiklikleri ile ağrıda değişiklik olmaz.
Sıklıkla halsizlik, aşırı terleme, bulantı, kusma, anksiyete ve çarpıntı görülür.
Myokard enfarktüsünde sen kop, hatta ani ölüm oluşabilir.
MI geçiren hastaların yaklaşık dörtte birinde göğüs ağrısı ya da diğer belirtiler görülmeyebilir.
Bu vak'alara sessiz MI denir,
Tesadüfen EKG çekildiğinde, Otopside geçirilmiş MI saptanır.
Genellikle yaşlılarda, diyabet ve kalp nakli yapılmış hastalarda görülür.
Myokard Enfarktüsünde EKG
EKG üzerinde iki şekilde tanımlanabilir:
- Akut myokard enfarktüsü
- Geçirilmiş myokard enfarktüsü
STEMI (ST elevasyonlu MI)
Akut MI, EKG’de ST segmentinin yükselmesi ile izlenir.
Bu duruma STEMI (ST elevasyonlu MI, ST yükselmesi olan MI) denir.
Ayrıca, STEMI’de, bazen pozitif T dalgaları çok yükselmiş (hiperakut T dalgaları) görünümde olabilir.
ST segmentinin yükselmesinde farklı görünümler
NSTEMI (non-ST elevasyonlu MI)
Kalbin sadece iç tabakasını etkileyen enfarktüs alanı (subendokardiyal iskemi) oluşmuşsa; Akut MI, EKG’de ST segmentinin çökmesi ile izlenir.
Her iki durumda da göğüs ağrısı, kardiyak enzimlerde yükselme, EKG bulgusuna eşlik eder.
ST segmentinde çökme
EKG’de NSTEMI görünümü
ST segmentindeki değişiklikler, akut mı'ın erken belirtisi olup değişiklikler saatlerce hatta günlerce sürebilir.
Geçirilmiş Myokard Enfarktüsü
Geçirilmiş MI EKG bulgusunda, akut dönemde görülen ST segmenti değişikliklerinin yerini derin T dalgaları alır.
Akut MI’ın ilk gününden sonra T dalgası ters döner patolojik Q dalgaları oluşur.
Sırasıyla önce ST segment, sonra T dalga değişiklikleri kaybolur; ancak patolojik Q dalgaları ömür boyu kalır.
EKG’de geçirilmiş MI görünümü
 |
| EKG’de geçirilmiş MI görünümü |
Myokard enfarktüsünde EKG süreci
Myokard İnfarktüsünde Kardiyak Enzimler
Kardiyak enzimler, myokard hücrelerinde bulunan proteinlerdir.
Myokardın herhangi bir nedenle hasara uğradığı durumlarda, bu enzimler kana karışır ve kandaki enzim seviyesi yükselir.
Kardiyak enzimlerin tümü ölmüş hücrelerden salınır.
Bu sebeple nekrozun en çok olduğu STEMI’de en yüksek; nekrozun daha az olduğu NSTEMI’de daha düşük seviyede belirlenir.
Akut Koroner Sendromda Acil Bakım
AKS da ilk saatlerde ölüm nedeni genellikle VF dir
Bu nedenle ilk saatlerde hastanın monitörize edilmesi
Etkili CPR uygulanması önemli.
Hasta ile karşılaşıldığında, ilk 10 dk içinde EKG çekilmelidir.
Acil serviste, trombolitik tedavi uygulanabilir.
Trombolitik tedavi, sadece ST segmentinin yüksek olduğu dönemde etkili olduğundan 0–4 saat içinde uygulanmalıdır.
