Aşı Karşıtlığı; nedeni, sonuçları..
Sağlık ve tıp uzmanları, aşıları 20. yüzyılın en büyük başarılarından biri olarak görüyor, ancak herkes aynı fikirde değil.
Son birkaç yıldır haberlerde aşı karşıtlığı daha sık tartışılıyor. Endişeli ebeveynler, birçok farklı nedenden dolayı çocuklarına aşı yaptırmamayı tercih ediyor. Şimdilerde buna Covid aşı karşıtlığı da dahil olmuş durumda.
Bu olay, daha önce neredeyse tamamen ortadan kaldırılmış olan bulaşıcı hastalıkların artmasına neden olan bir durum olarak görülmektedir.
Aşı karşıtlığı yeni mi?
Aşı karşıtlığı yeni bir kavram değil. Aşılar olduğu sürece bunlara karşı çıkanlar olmuştur.
Çiçek hastalığı aşısının çok sayıda kullanılmaya başlandığı 1800'lü yılların başlarında aşıları reddetmeye başladılar. Birini çiçek hastalığından korumak için ona bir inek çiçeği kabarcığını enjekte etme fikri birçok eleştiriye neden oldu. Eleştiri, sıhhi, dini ve siyasi itirazlara dayanıyordu. Bazı din adamları aşının dinlerine aykırı olduğuna inanıyordu.
1970'lerde, DTP aşısı nörolojik bozukluklarla bağlantılı olduğuna dair bir muhalefet dalgası yayıldı. Çalışmalar Güvenilir Kaynakların olmadığını söylese de aşı karşıtlığı alıp başını gitmiş.
Aşı karşıtlığı ile mücadele etmek için, halk sağlığının bir ölçüsü olarak aşıları gerektiren yasalar çıkarılmıştır.
Aşı karşıtlığının arkasındaki yaygın nedenler
Aşı karşıtlığının arkasında çeşitli nedenler vardır. Bazı insanlar, yüksek potansiyel alerjik reaksiyon riski nedeniyle farklı aşılardan vazgeçmek zorundadır. Ancak aşıları reddedenlerin çoğu için çok az risk olduğu bilinmelidir.
Aşıların ilk çıktığında güvenilir kaynağın az olması aşı karşıtlığını da tetikliyor veya onların eline koz veriyor diyelim. Çiçek aşısı hakkında şimdilerde çok fazla karşıtlık yok mesela ancak yeni bir aşı olan covid aşısı için çok fazla. Çoğu din aşıları yasaklamasa bile, bazıları aşı olmayı reddetmelerinin nedeni olarak dini inançları gösteriyor.
Aşılar değil de, daha iyi sanitasyon ve hijyen hastalıkları ortadan kaldırıyor inanışı aşı karşıtlarınca yaygındır. Bu, daha önce ortadan kaldırılmış bulaşıcı hastalıkların yeniden ortaya çıkmasıyla aslında çürütülen bir tez, tabi yeniden kirlenmeye başladık demez iseler.
Ayrıca bir aşının sizi koruyamayacağına inanılıyordu. Aşı olan kişiler yine de hastalanabilirler, ancak hafif semptomlar yaşayacaklardır. Covid de aynı şekilde, aşı karşıtları zaman zaman aşı oldum ama gene covide yakalandım derler, ama aşı olmadığı zaman yakalandığı covid ile aşı olduklarında yakalandıkları covid aynı etkiyi göstermez, hafif atlatırlar en azından.
İnsanlar ayrıca risklerin faydalardan daha ağır bastığını düşünüyor. Bu şu anda en büyük itiraz. Ebeveynler, aşı olmanın olası sonuçları olarak otizm dahil birçok tıbbi riskten bahseder. Bu tür risklerden se hasta olur atlatırız daha iyi diyorlar.
Bu hastalıklar ortadan kaldırıldığı için aşıya gerek olmadığına dair yaygın bir inanış vardır. Hastalıklar ancak aşılar onları önlemek için kullanıldığı sürece ortadan kaldırılacaktır.
Ve birçoğu ilaç şirketlerine güvenilemeyeceğini düşünüyor . İlaç şirketlerinin, onları kullanan insanlar üzerindeki etkisi ne olursa olsun, yalnızca ürünlerini satmak istediklerine inanıyorlar.
Ebeveynlerin aşılara karşı çıkmalarının en yaygın nedenleri tıbbi olarak temelsizdir. Bunlar şunları içerir:
Otizm
Aşıların otizme neden olabileceği inancı son birkaç yılda yaygınlaştı. Ebeveynler en çok kızamık, kabakulak ve kızamıkçıktan korunmak için kullanılan MMR aşısı konusunda endişeli görünüyor.
Çok sayıda çalışma , MMR aşısının otizme neden olmadığını göstermiştir. Bu çalışmaların çoğu büyük örneklem boyutlarına sahiptir.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) Güvenilir Kaynaktır ayrıca aşıların birkaç vaka dışında hepsinde çok güvenli olduğunu belirtiyor. CDC ayrıca aşı bileşenlerinin otizme neden olmadığını da açıkladı.
Bazı aşılarda kullanılan bir bileşen olan timerosal da endişeleri artırıyor. Otizme neden olduğu düşünülen cıva bazlı bir koruyucudur. Artık sadece bazı grip aşılarında kullanılmaktadır.
Ayrıca timerosal içermeyen grip aşıları da mevcuttur. Öyle olsa bile, Güvenilir Kaynaklar timerosal'ın otizme neden olmadığını belirtiyor.
Grip aşıları
Bazı insanlar kendilerine veya çocuklarına grip aşısı yaptırmazlar. Bunun aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç nedeni vardır:
Grip aşısı tüm grip türlerine karşı koruma sağlamaz.
Aşı her yıl yapılmalıdır.
Aşı onları hasta edebilir, ki bu yanlıştır.
Grip aşısı, altı aylık veya daha büyük olan hemen hemen herkese önerilir. Farklı kişiler tarafından kullanılabilen hem enjeksiyon hem de burun spreyi aşıları mevcuttur.
Grip aşısının yan etkilerinin çoğu hafiftir ve 1-2 gün içinde geçer.
Bilime güvensizlik
Aşılara karşı bazı muhalefet, doğrudan bilime veya hükümete olan güvensizlikten kaynaklanmaktadır. Bazı insanlar, ilaç şirketlerinin ve bilim adamlarının zararlı sonuçları ne olursa olsun bir ürün satmak istediğine inanıyor.
Diğerleri, anlamadıkları bilime veya aşılara giren bilmedikleri kimyasallara şüpheyle bakıyorlar. Kanunlar çocukların devlet okullarına devam edebilmeleri için aşı olmalarını gerektirdiğinden, bu güvensizlik büyüyor.
Bazı ebeveynler bunun yerine “doğal” veya homeopatik tedavileri tercih eder. Bu tedaviler, bazı durumların semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir, ancak hastalığı önlemede etkili değildir.
İnsanlar bilime güvenmediklerinde, aşı olma olasılıkları daha düşüktür. Ayrıca aşı öneren doktorlara güvenme olasılıkları daha düşüktür.
Aşı karşıtlığının sonuçları
Bazı insanlar olası alerjik reaksiyonlar nedeniyle aşıları bırakmak zorunda kalırken, diğerleri birçok nedenden dolayı kendileri veya çocukları için aşıları reddederler.
Aşıya karşı çıkan endişelerin çoğu yanlış anlamalardan başka bir şey değildir.
Ne yazık ki, kendini veya çocuklarını aşılamama kararı sadece onları etkilemiyor. Aşıları reddeden çok sayıda insan, bulaşıcı hastalıkların ortadan kaldırıldığı veya neredeyse ortadan kalktığı bölgelerde yeniden ortaya çıkmasına neden oldu.
Kızamık 2002'de Amerika Birleşik Devletleri'nde eradike edildiği ilan edildi. Ancak 2014'te rapor edilen 600'den fazla vaka vardı. Kızamık, potansiyel olarak ölümcül bir hastalıktır ve sağlık uzmanları, çocuklarına aşı yapmayı reddeden ebeveynlerin yeniden ortaya çıkmasının nedeni olduğunu açıklamaktadır.
Boğmaca da aşı eksikliğine atfedilen bildirilen vakalarda çarpıcı bir artış gördü.
Kendiniz veya çocuğunuz için bir aşı konusunda endişeleriniz varsa, güvendiğiniz bir doktorla konuşun ve onun fikrini alın. Hemen hemen tüm durumlarda, bir aşının potansiyel riski, önlemek için yapıldığı hastalığa yakalanma riskinden çok daha küçüktür.