Kan Basıncı (Tansiyon):
Kapsamlı Hemşirelik Rehberi
Tansiyon nedir, nasıl ölçülür? MAP hesabı, Korotkoff sesleri ve doğru ölçüm teknikleri hakkında dev rehber.
Tansiyon Tam Olarak Nedir?
Kan Basıncı (KB), en basit tabiriyle dolaşan kanın damar duvarlarına uyguladığı kuvvettir. Tıpkı bir bahçe hortumundan geçen suyun hortuma yaptığı baskı gibidir. İki temel değerden oluşur:
Kalp kasıldığında kanın damarlara yaptığı maksimum basınçtır. Ölçümdeki ilk (üstteki) rakamdır.
Kalp gevşediğinde damarlardaki minimum basınçtır. Ölçümdeki ikinci (alttaki) rakamdır.
MAP: Ortalama Arter Basıncı
Organların (beyin, böbrekler) ne kadar iyi kanlandığını gösteren kritik parametredir.
1. Diyastolik'i 2 ile çarp (80 x 2 = 160)
2. Sistolik ile topla (120 + 160 = 280)
3. Üçe böl (280 / 3 = 93.33 mmHg)
Tansiyon Sınıflandırması (2024)
Yetişkinler için Amerikan Kalp Derneği (AHA) tarafından belirlenen güncel aralıklar:
| Kategori | Sistolik (mmHg) | Diyastolik (mmHg) |
|---|---|---|
| ✅ Normal | < 120 | < 80 |
| ⚠️ Yüksek (Elevated) | 120 – 129 | < 80 |
| 🟠 Hipertansiyon Evre 1 | 130 – 139 | 80 – 89 |
| 🔴 Hipertansiyon Evre 2 | ≥ 140 | ≥ 90 |
| 🚨 HİPERTANSİF KRİZ | > 180 | > 120 |
Ölçüm Yöntemleri
Manuel (Elle)
Altın standarttır. Stetoskop ve sfigmomanometre gerektirir.
Otomatik
Evde kullanım için en iyisidir. Ritim bozukluğunda hata yapabilir.
Palpasyon
Sadece nabız hissederek ölçülür. Sadece sistolik değeri verir.
Adım Adım Manuel Ölçüm
🔊 Korotkoff Sesleri (Ne Duyacaksınız?)
(Sistolik)
Hışırtı
Güçlü Vuruş
Boğuklaşma
(Diyastolik)
Sık Yapılan Hatalar
📈 Tansiyonu YÜKSEK Ölçen Hatalar
- Manşet çok dar veya küçükse.
- Kol aşağı sarkıyorsa (desteklenmemişse).
- Hasta konuşuyorsa.
- Mesane doluysa.
📉 Tansiyonu DÜŞÜK Ölçen Hatalar
- Manşet çok geniş veya büyükse.
- Kol kalp seviyesinden yukarıdaysa.
- Stetoskop cilde çok sert bastırılıyorsa.
Kaynak: Nurseslabs & Güncel AHA Kılavuzları. Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır, tıbbi tavsiye değildir.
Görüşmeye katılın