HEMŞİRE ve HEMŞİRE YARDIMCILIĞI ARASINDAKİ FARKLAR

HEMŞİRE YARDIMCILIĞI

Son yılların hemşirelik adına atılmış büyük adımlarından bir tanesi de lise mezunu hemşire arkadaşlarımızın hemşire yardımcılığı adı altında mezun olacakları yönünde yapılan değişikliktir.

Bazı arkadaşlarımızın ciddi şekilde karşı çıktığı, tartışmalara yol açan ve aynı zamanda kimi meslektaşlarımızın da doğru bir karar olarak düşündüğü bir konu olmuştur hemşire yardımcılığı.

Biz her ne kadar hemşire mesleğindeki insanlar için veya bu mesleğe sahip olmak isteyen insanlar için kurulmuş bir site olsak ta; mesleğimizin geleceği siz değerli öğrencilerimizinde her zaman yanında ve bilgilendiren bir yayıncı olmaya özen gösteriyoruz.

Hemşire veya diğer sağlık meslekleri adına gerek lisede, gerek ön lisans bölümlerinde, gerek lisans bölümlerinde ve gerek se lisansüstü bölümlerinde eğitim gören ve görmek isteyen her türlü arkadaşımız için buradayız.

2014 Ocak ayında yapılan bir KHK ile bazı değişiklikler oldu;

Hemşire Yardımcılığı Nedir ?

KANUNLAR 

SAĞLIK BAKANLIĞI VE BAĞLI KURULUŞLARININ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN 

Kanun No. 6514 

Kabul Tarihi: 02/01/2014

MADDE 24 – 1219 sayılı Kanunun ek 13 üncü maddesinin (e), (g), (ğ), (h), (ı), (i), (j), (k), (l), (m), (n), (o), (p), (r)¸ (ş)¸ (t) ve (u) bentlerinde geçen “meslek yüksek okullarının” ibareleri “ön lisans seviyesindeki” şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki bentler eklenmiştir. “

ü) Acil tıp teknikeri; ön lisans seviyesindeki acil tıp bölümünden mezun, acil tıbbi yardım ve bakım ile sınırlı kalmak kaydıyla hastaya müdahale ve bu hususta lazım gelen iş ve eylemleri yapan sağlık teknikeridir. 

v) Hemşire yardımcısı; sağlık meslek liselerinin hemşire yardımcılığı programından mezun olup hemşire nezaretinde yardımcı olarak çalışan, ayrıca hastaların günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesi, beslenme programının uygulanması, kişisel bakım ve temizliği ile sağlık hizmetlerine ulaşımında yardımcı olan ve refakat eden sağlık teknisyenidir.

y) Ebe yardımcısı; sağlık meslek liselerinin ebe yardımcılığı programından mezun olup ebelerin nezaretinde yardımcı olarak çalışan, ayrıca hastaların günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesi, beslenme programının uygulanması, kişisel bakım ve temizliği ile sağlık hizmetlerine ulaşımında yardımcı olan ve refakat eden sağlık teknisyenidir. 

z) Sağlık bakım teknisyeni; sağlık meslek liselerinin sağlık bakım teknisyenliği programından mezun olup en az tekniker düzeyindeki sağlık meslek mensuplarının nezaretinde yardımcı olarak çalışan, ayrıca hastaların günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesi, beslenme programının uygulanması, kişisel bakım ve temizliği ile sağlık hizmetlerine ulaşımında yardımcı olan ve refakat eden sağlık meslek mensubudur.”

İlgili kararnamenin 24. maddesinde ifade edildiği gibi hayatımıza hemşire yardımcılığı girmiş oldu. Peki hemşire yardımcılığı atanacak mı? Maaşları ne olacak? Çalıştıkları zaman ne iş yapacaklar? Buna benzer çok soru oluştu.

Hemşire ve hemşire yardımcılığı arasındaki farklara bakabilmek için öncelikle hemşirenin görev ve sorumluluklarına bakmak gerekir.

Hemşire Görev Yetki ve Sorumlulukları

a) Her ortamda bireyin, ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirler ve hemşirelik tanılama süreci kapsamında belirlenen ihtiyaçlar çerçevesinde hemşirelik bakımını kanıta dayalı olarak planlar, uygular, değerlendirir ve denetler.

b) Verilen hemşirelik bakımının kalitesini ve sonuçlarını değerlendirir, hizmet sunumunda bu sonuçlardan yararlanarak gerekli iyileştirmeleri yapar ve sonuçları ilgili birime iletir.

c) Tıbbî tanı ve tedavi planının uygulanmasında; hekim tarafından, acil durumlar dışında yazılı olarak verilen tedavileri uygular, hastada beklenmeyen veya ani gelişen durumlar ile acil uygulanması gereken tanı ve tedavi planlarında müdavi hekimin şifahi tıbbi istemini kabul eder. Bu süreçte hasta ve çalışan güvenliği açısından gerekli tedbirleri alır.

ç) Hastaya lüzumu halinde uygulanmak üzere hekim tarafından reçete edilen tıbbî talepleri bilimsel esaslara göre belirlenen sağlık bakım, tanı ve tedavi protokolleri doğrultusunda yerine getirir.

d) Tıbbi tanı ve tedavi işlemlerinin hizmetten faydalanana zarar vereceğini öngördüğü durumlarda, müdavi hekim ile durumu görüşür, hekim işlemin uygulanmasında ısrar ederse durumu kayıt altına alarak hekimin yazılı talebi üzerine söz konusu işlemi uygular.

e) Tıbbî tanı ve tedavi girişimlerinin hasta üzerindeki etkilerini izler, istenmeyen durumların oluşması halinde gerekli kayıtları tutarak hekime bildirir ve gerekli önlemleri alır.

f) Görevi teslim alacak hemşire gelmeden ve gerekli bilgiyi hasta başında sözlü ve yazılı olarak teslim etmeden ve doğal afet, toplu kazalar gibi olağanüstü durumlarda ise hemşireye olan ihtiyaç ortadan kalkmadan kurumdan ayrılamaz.

g) Hemşirelikle ilgili eğitim, danışmanlık, araştırma faaliyetlerini yürütür. Mesleği ile ilgili bilimsel etkinliklere katılır. Toplumun, öğrenci hemşirelerin, sağlık çalışanlarının ve adaylarının eğitimine destek verir ve katkıda bulunur.

h) Sağlık hizmetlerinin verildiği tüm alanlarda etkin bir şekilde görev alır, oluşturulan sağlık politikalarının yürütülmesinde, mevzuat çerçevesinde karar mekanizmalarına katılır.

ı) Hizmet sunumunda, hizmetten faydalananların bireysel farklılıklarını kabul ederek, insan onurunu, mahremiyetini ve kültürel değerlerini azami ölçüde göz önünde bulundurur.

i) Tüm uygulamalarını kayıt altına alır.

Kaynak: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/01/20140118.pdf

Hemşire Yardımcılığı Görev Yetki ve Sorumlulukları

Hemşire yardımcılığı mesleğinin hayatımıza girdiği yıl tekrar bir yönetmelik yayınlanmış ve hemşire yardımcılığı görev ve yetkileri tekrar tanımlanmıştır buna göre;

a) Hasta odasının düzenini ve temizliğinin yapılmasını sağlar.

b) Hastanın yatağını yapar,

c) Hasta güvenliğinin sağlanmasına yardım eder.

ç) Hastanın tedavi planında yer alan ve hemşirenin uygun gördüğü oral ilaçları hastaya verir.

d) Hastanın kişisel bakım ve temizliği ile ilgili gereksinimlerinin karşılanmasına yardım eder.

e) Hastanın deri bütünlüğünü gözlemleyerek hemşireye bilgi verir.

f) Hastaların muayene, tetkik ve tedavi için hazırlanmasına, tıbbi işlem öncesinde elbiselerinin değiştirilmesine ve işlem sonrasında giyinmesine yardım eder.

g) Yatak yarasını önlemeye yönelik koruyucu işlemlerde hemşireye yardım eder.

ğ) Hastanın günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesine yardım eder.

h) Yataktan kalkamayan veya kalkması uygun görülmeyen hastanın boşaltımına yardımcı olur, varsa boşaltımla ilgili sorunlarını hemşireye bildirir.

ı) Hastanın idrar torbasını boşaltır veya değiştirir.

i) Hastadan steril olmayan idrar örneği ve dışkı örneği alır.

j) Hastanın beslenme programına uygun olarak beslenmesine yardımcı olur

k) Kilo takibi gereken hastalarda günlük kilo takibini yapar.

l) Hemşirenin uygun gördüğü durumlarda hastanın yürümesine ve hareket etmesine yardım eder.

m)Hareket kısıtlılığı olan hastalarda uygun görülen pozisyonu verir.

n) Hastanın başka bir kliniğe ya da birime transferine yardım ve refakat eder.

o) Hasta için planlanan egzersiz programının hastaya uygulanmasına yardım eder.

ö) İlgilendiği hastaların genel durumunda fark ettiği değişiklikleri hemşireye bildirir.

p) Ölüm sonrası yapılması gereken bakımları uygular.

r) Alınan kan, doku veya diğer örneklerin laboratuvara naklini sağlar.

s) Hasta bakımında kullanılan malzemelerin hazırlanmasını, temizliğini, dezenfeksiyonunu ve uygun şekilde saklanmasına yardım eder.

Ebe Yardımcısı Görev Yetki ve Sorumlulukları

a) Doğurganlık sınırları içerisindeki kadınların üreme sağlığı konusunda kayıtlarının tutulmasına yardım eder.

b) Gebelik öncesi dönemde gebeliğe hazırlık eğitim programı ile anne-babalığa ve doğuma hazırlık programlarının uygulanmasına yardım eder.

c) Gebelik izlemleri süreci dâhil olmak üzere kadının muayeneye hazırlığını yapar.

ç) Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde gebenin günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesi, beslenme programının uygulanması, kişisel bakım ve temizliği ile ilgili gereksinimlerinin karşılanmasına yardımcı olur.

d) Doğum sırasında gebenin doğum ağrısı ve doğum korkusuyla başa çıkmasına yardımcı olur.

e) Doğum sonrası dönemde; anneye bebek bakımı ve emzirme konusunda yardımcı olur, anne ve bebeğin genel sağlık durumunda fark ettiği değişiklikleri ebeye bildirir.

f) Kadının başka bir kliniğe ya da birime transferine yardım eder ve refakat eder.

g) Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde anne ve bebek sağlığını korumak ve geliştirmek için hizmet sunduğu gruba bilgi verir.

ğ) Aile planlaması hizmetlerinde, kadın ve yenidoğana ait tarama programlarının yürütülmesinde ebeye yardım eder.

h) Kullanılan malzemelerin temizliği, dezenfeksiyonu ve uygun şekilde saklanmasına yardım eder.

ı) Çalıştığı ünitenin kullanıma hazır bulundurulmasında görev alır.

i) Alınan kan, doku veya diğer örneklerin laboratuvara naklini sağlar.

Kaynak: Sağlık Bakanlığı Personeli İş Ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik 22 Mayıs 2014 Perşembe Resmi Gazete

Bu kapsamda hemşire yardımcılığı görevleri tanımlanmış oldu, ayrıca ebelerde aynı durumda ve gerekli bilgiler verildiği gibi aynıdır.

Hangi Lise Mezunları Son Hemşireler?

Bu konunun ve kanunların ortaya çıktığı 2014 yılında halen okumaya devam eden ve hatta yeni başlayan lisedeki arkadaşlarımızın durumu hakkında da ilgili KHK da yer alan hükümler şu şekildedir;

MADDE 29 – 1219 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. “GEÇİCİ MADDE 11 – Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, sağlık meslek liselerinin hemşire yardımcılığı, ebe yardımcılığı ve sağlık bakım teknisyenliği haricindeki programlarına öğrenci kaydedilmez. 

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayılı Hemşirelik Kanununun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamında sağlık meslek liselerinin hemşirelik programına da öğrenci kaydı yapılmaz. 

Bu tarihe kadar kaydı yapılmış olan öğrenciler eğitimlerini kayıtları yapılan programlarda tamamlarlar ve bitirdikleri programların meslek unvanını kullanırlar. 

Sağlık meslek liselerinin kapatılan programlarından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar mezun olanlar da meslek unvanlarını kullanmaya devam ederler.”

Kaynak: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/01/20140118.pdf

KHK tarihinden önce kayıt olanlar ve mezun olanlar hemşire olarak devam edecekler meslek hayatlarına.

Hemşire ve hemşire yardımcılığı arasındaki farklar görev tanımları ile sınırlıdır bizce, hemşirenin görevini yaparken doktora bildirmesi gereken durumlar olduğu gibi, hemşire yardımcılarının da hemşireye bildirmesi gereken durumlar vardır.

Hemşire Yardımcıları Hemşire Olabilir mi?

Tabiki hemşire yardımcıları hemşire olabilir. Lisans hemşirelik bölümleri okuyarak hemşire ünvanı alabilirler.

Hemşire Yardımcılığı Maaşları

Hemşire yardımcıları 3000 ila 4000 tl arasında maaşlar alabilmektedir. Bu değerler 2020 değerleridir.

Hemşire yardımcılığı atamaları çok kısıtlıdır. 

Lise Mezunu Hemşire, Hemşire Yardımcılığı Atama

İlk hemşire yardımcıları 2018 yılında mezun oldu ve hemen akıllarda atanabilecekler mi? ve ne kadar kadro açılacak soruları geldi.

Örneğin haziran 2018 de 8.188 sözleşmeli hemşire alımının sadece 954'ü lise mezunu hemşire olarak alınacağı belirtilmiş.

Atama ve gelişmeler oldukça duyurular yapmaya devam edeceğiz.