YURT DIŞINDA YÜKSEK LİSANS NASIL YAPILIR?

Hangi ülkelerde yüksek lisans yapılabilir?

Türk öğrenciler tarafından en çok tercih edilen ülkeler Amerika, İngiltere, Kanada olmakla birlikte diğer ülkelerde de yüksek lisans eğitimi alınabilmektedir.

Günümüzde Çin, Rusya, Avustralya ve Yeni Zelanda Türk öğrenciler tarafından yüksek lisans eğitimi almak üzere tercih edilen ülkeler arasında popülerliğini arttırmaktalar.  Çin ve Rusya dillerinin ve ekonomik büyüme trendlerinin büyüklüğünden dolayı, Avustralya ve Yeni Zelanda ise yaşam şartlarının refah seviyesi ve ana dillerinin İngilizce olması sebebiyle tercih sebebi olabiliyorlar.

Başvurulacak okul ve bölüm nasıl seçilmeli?

Yurt dışında yüksek lisans yapmaya karar verdiğinizde karşınızda onlarca ülke, yüzlerce üniversite ve program yer almaktadır. Bunlar arasından en doğru kararı vermek zorlu bir süreçtir. Doğru kararı vermek için;

İlk olarak başvuru yapmayı ve eğitimini almayı düşündüğünüz programın yüksek lisans sonrası hedefinizle örtüşüp örtüşmediğine, daha da önemlisi bu alanda yüksek lisans yapmanızın gerçekten gerekli olup olmadığına karar vermelisiniz.  Unutmayın ki yüksek lisans eğitimi zaman, emek ve para sarf etmeniz gereken zorlu bir eğitimdir.  Yüksek lisans eğitimine başladıktan sonra yarım bırakmamak için hayatınızdaki bütün faktörleri ve gelecek planlarınızı doğru analiz edip kararınızı vermelisiniz.

Eğer amacınız akademik olarak eğitiminizi ettirmek ise direkt doktoraya da başlayabilmeniz mümkündür. Bu fırsatı değerlendirmeye çalışın. Hangi okulların direk doktora başvurusunu kabul edip etmediğini araştırın.

Gitmek istediğiniz okulun yer aldığı ülke ve bölgenin iklim, ulaşım, hayat pahalılığı, konaklama masrafları, okulun okumak istediğiniz bölümdeki kalitesi, okulun saygınlığı, gibi özelliklerini de mutlaka göz önünde bulundurun.

Bu genel kıstasların dışında bir yüksek lisans aday öğrencisinin programı ile ilgili seçim yaparken dikkat etmesi gerekli şu noktalar da vardır:

• Öğretim Görevlilerinin nitelikleri,
• İlgili bölümün bağlı olduğu departmanın (Mühendislik Departmanı gibi) sahip olduğu öğretim görevlisi ve öğrenci sayısı
• Bölümdeki araştırma (research) olanakları
• Okulun bilgisayar ve kütüphane altyapısı
• Okulun hem Türkiye’de YÖK tarafından hem de Amerika’daki akredite kuruluşları tarafından tanınması
• Bölümden mezun olmak için gerekli ders sayısı ve bu derslerin içerikleri
• Bölümden mezun olmak için bitirme tezinin gerekli olup olmadığı (tez hazırlamak çok yorucu ve zorlu bir süreçtir. Tez çalışmanızı tamamlayabilmek için çok fazla emek harcamanız gerekir. Eğer amacınız akademisyen olmak değilse özel sektörde çok da işinize yaramayacak olan tez çalışmanıza harcadığınız emeğin karşılığını alamayabilirsiniz.)
• Bölümden mezun olmak için gerekli eğitim süresi
• Finansal olanaklar ve burslar (Bazı ülkelerde, bazı üniversitelerde Türk öğrenciler olarak daha fazla olanağa ve bursa sahip olabilirsiniz.  Araştırmalarınızı yaparken YÖK Yurtdışı Lisansüstü Bursları sayfasından Yabancı Hükümetlerin Burslarını inceleyebilirsiniz.)
• Program ücreti,  yaşam giderleri, genel giderler gibi toplam ücretler
• Okulun konaklama imkanları
• Bölümün asistanlık imkanları (Eğer akademisyen olma gibi bir amacınız varsa bu imkanı mutlaka başvurularınızdan önce araştırmaya gayret edin)

Eğitim almak istediğiniz kurumun YÖK tarafından denkliği olup olmadığını başvuru işlemlerine başlamadan araştırın. Aksi takdirde başvuru aşamasındaki emeklerinizin boşa gitmesine sebep olabilir.

Ne Zaman ve Nasıl Başvuru Yapmalıyım?

Ön araştırmalarınızı tamamladıktan sonra 12-18 ay önceden başvurularınızı yapmış olmanız tavsiye edilir.  Daha az zaman varken de başvuru yapabilirsiniz ancak zaman azaldıkça uygun okul sayısı da azalacaktır.

İlk başvurunuzu okulun kabul komitesi ofisine, başvuru evraklarınızın birer kopyasını başvuru yaptığınız bölüm adresine (bölüm başkanına ithafen) postalayın ve postanız ulaşmadan kısa süre önce postanızın gelmek üzere olduğunu da belirterek kendinizi tanıtan kısa bir e-posta atın. Gönderilerinizi taahhütlü olarak yaparak gidip gitmediğinden emin olun.

Gerekli başvuru evraklarınız farklılık gösterse de genel olarak olması gereken belgeler aşağıdaki gibidir:

• Açık ve net şekilde anlaşılır yazılmış olan ilk ve orta adlarınız ve soyadınız ve doğum tarihiniz.  genellikle pasaportta yazılmış olan şekilde olmasına dikkat edin. (Amerika’da tarihler genellikle AY/GÜN/YIL şeklinde yazılmaktadır.)
• İrtibat adresiniz, telefonlarınız, e-posta adresleriniz
• Transkript (Başvuru yaptığınız okulun eğitim dilinde olmasına dikkat edin. Eğer ilgili eğitim dilinde transkript alamıyorsanız İngilizce alın.)
• Yabancı dil sınav skorunuz (GMAT, TOEFL, IELTS, vb.)
• İlgilendiğiniz bölüm konularında yaptığınız proje veya araştırmaların İngilizce hazırlanmış özetleri
• Hakkınızda hocalarınız tarafından yazılmış akademik referans mektupları
• Kendinizi akademik ve kişisel olarak tanıttığınız CV (Özgeçmiş)
• Okulların başvuru formlarında belirttiği konular hakkında yazdığınız essayler (kompozisyonlar)
• Sosyal, spor, sanat gibi konulardaki aktiviteleriniz, üyelikleriniz, gönüllü çalışmalarınız, başarı belgeleriniz, madalyalarınız, ödülleriniz hakkında bilgi
• İş deneyiminiz var ise nerede, ne kadar süre için hangi konumda, hangi konular üzerinde çalıştığınız bilgileri

Askerlik Tecil

Yurt dışında öğrenim görecek erkek öğrenciler, askerlik tecili için Ankara’da Milli Eğitim Bakanlığına, yurt dışında ise ilgili Türk Konsoloslukların Eğitim Ateşeliklerine başvuru yapmalıdırlar.

Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek öğretim Genel Müdürlüğü birimi öğrencinin evrakları eksiksiz ise bir hafta içerisinde öğrencinin yurt dışındaki eğitimine onay verir ve Milli Savunma Bakanlığı’na yazarak öğrencinin askerliğini tecil etmesini sağlar. İşlemler yaklaşık bir hafta sürer. Öğrencinin bizzat kendisinin Ankara’da Milli Eğitim Bakanlığı Yurtdışı Öğrenciliği Tanıma Birimi’ne başvuru yapması gerekir. Ayrıca, gideceği ülkedeki T.C Büyük elçiliği Eğitim Ateşeliği’ne kaydını yaptırarak, “özel öğrenci” statüsünün ayrıcalıklarından yararlanabilir.

Okul Seçimi

Ülkemiz öğrencileri için yurt dışında eğitim söz konusu olunca ilk akla gelen ülkeler Amerika ve İngiltere oluyor.  Ülkemizdeki öğrencilerin tercihleri yüksek lisans eğitimlerini alırken aynı zamanda İngilizce dil bilgilerini geliştirme yönünde olduğundan İngiltere ve Amerika'nın dışında ana dili İngilizce olan Kanada ve Avustralya, ve son zamanlarda Yeni Zealand tercih edilen ülkeler arasında üst sıralarda yer alıyor.

Dil geliştirme, yurt dışında yüksek lisansın bir parçası olarak görüldüğü için aynı zamanda Fransızca, Almanca, İspanyolca, Rusça, Çince gibi ülkemizde talep gören ya da yakın zamanda göreceği tahmin edilen dilleri öğrenme amacıyla birçok Avrupa ve Asya ülkesi de tercih edilmektedir.

Okul seçiminde dikkat etmeniz gereken önemli bir husus bazı üniversitelerin bazı bölümlerde çok iyi eğitim veriyorken bazılarında daha sıradan olduğudur. Başvurmak istediğiniz üniversitenin genel tanınırlığından çok eğitim almak istediğiniz alandaki eğitim kalitesini değerlendirmeniz faydalı olacaktır.

Okul seçimi konusunda kararın büyük bir bölümü sizin lisans eğitiminiz, bölüm seçiminiz, yabancı dil bilginiz, lisans dereceniz gibi kriterlere bağlıdır. Son kararınızı verme konusunda ise size profesyonel danışmanlık firmaları, konsolosluklar, yurtdışı eğitim fuarları, üniversitedeki hocalarınız, ya da yurtdışında eğitim görmüş yakınlarınız yardımcı olabilir.

Okul seçiminde dikkat edilmesi gereken genel maddeleri aşağıdaki gibi bir başlık altında toplayabiliriz:

• Okulun eğitim almak istediğiniz bölümdeki saygınlığı ve başarısı (İlgili bölümün öğretim görevlilerinin nitelikleri)
• Kabul edilme ihtimalinizin yüksekliği (Okulun kabul kriterleri)
• Okulun Türkiye’de (YÖK tarafından) tanınması
• Eğitim masraflarının bütçenize uyup uymadığı
• Okulun bulunduğu bölgenin iklimi, coğrafi yapısı ve ülkemizle arasındaki uçuş mesafesi
• Eğer imkanınız varsa eğitim almak istediğiniz üniversitedeki Türk öğrencilerle irtibat kurmanız da kararınızı verirken oldukça faydalı olacaktır.  (İlgili üniversitedeki Türk öğrencileri bulmak için Facebook gibi sosyal ağ sitelerini kullanabilirsiniz.)

Bölüm Seçimi

Yurtdışında yüksek lisans yapmaya karar vermenize rağmen önünüzdeki bir çok seçenekten birine karar vermek de önemli bir süreçtir. Yüksek lisans eğitimi için lisans derecesinden bağımsız bir çok programdan kabul alma ihtimalinizin olduğu da düşünülürse önünüzde lisans derecesi ile ilgili ya da doğrudan ilgili olmayan bir çok seçenek bulunacaktır. 

Yüksek lisans için doğru bölüm kararını verebilmek çok önemlidir. Doğru bölüm kararını verebilmek için en sağlıklı olanı lisans eğitiminiz boyunca bir çok faktörü değerlendirerek verilmesidir. Kararınızı okuduğunuz lisans programı, lisans programınızdaki başarınız ve mevcut alanınızda devam edip etmeyeceğiniz, kariyer beklentiniz, ülkenizde ve hatta şehrinizdeki iş potansiyellerine göre vermeniz uygun olacaktır. 

Gerekli Evraklar

• Mezun iseniz iyi derecede bir lisans diploması.  Mezun olabilecek durumundaki 4. sınıf öğrencileri eğer Haziran döneminde mezun olacaklar ise başvurularını yapabilirler
• Not dökümü- Transkript
• İngilizce yeterlilik belgesi (TOEFL 213 (550) – IELTS en az 6) veya diğer ülkeler için ülkenin ya da başvuru yaptığınız üniversitenin eğitim dilinde bir yeterlilik belgesi
• 2 adet referans
• Kendinizi ve yüksek lisans amaçlarınızı tanıtan bir “Essay”

Kabul Edildikten Sonra

Yüksek Lisans ( Master) programı için başvurduğunuz okuldan size kabul verenler hakkında daha detaylı bilgi edinin, kabul edildiğiniz bölüm bilgileri, ödemeniz gerekli olan ücretler, okulun başarısı, bulunduğu bölge gibi daha birçok detayı karşılaştırmalı olarak inceleyin ve size en uygun olan okulu seçerek o okulun öğrencisi olacağınızı kesinleştirdiğiniz “gelmeyi kabul ediyorum” depoziti denen genellikle yaklaşık 300-500 dolar civarında olan ön ödemeyi gönderin.

Bundan sonra yurtlar ve orada eğitiminiz boyunca ihtiyaç duyacağınız yaşam bilgileri ile ilgili işlemler yapılacak ve kataloglar gönderilecektir.

Kabul aldığınız halde gitmeyi düşünmediğiniz okullarla mutlaka görüşün, gitmeme sebebinizi ve gideceğiniz diğer okulu onlara bildirin.

Uzaktan Eğitim

YÖK tarafından henüz tanınırlığı olmamasına rağmen gelecek yıllarda yurt dışındaki üniversitelerin uzaktan eğitim programlarına kayıt olarak daha düşük masraflarla ve belki de iş hayatınıza devam ederek yurt dışındaki bir üniversiteden istediğiniz programın yüksek lisans eğitimini alma imkanına sahip olabilirsiniz.